"Tańcząc w ciemnościach": LARS VON TRIER
Właściwie Lars Trier, ur. 30 kwietnia 1956 r. w Kopenhadze. Reżyser, scenarzysta, operator i aktor filmowy, jeden z najwybitniejszych twórców filmowych lat 80. i 90. Ukończył szkołę filmową w Kopenhadze. Jego debiutancki Element zbrodni przyniósł mu sławę oraz renomę nowatora i uzdrowiciela kina współczesnego. Film ten stanowił pierwszą część "trylogii europejskiej", na którą złożyły się jeszcze Epidemia (1988) i Europa (1991). Filmy te były typowymi przykładami autorskiego kina artystycznego - poszukującego i wyrafinowanego stylistycznie. W 1995 r. ogłosił wraz z grupą innych duńskich reżyserów "Manifest Grupy Filmowej Dogma", który uznawany jest za jeden z najdonioślejszych aktów przemiany sztuki filmowej ostatnich dekad. Dziesięć reguł Dogmy zakładało m. in. naturalność plenerów, dźwięku, oświetlenia, zalecało filmowanie "z ręki", zabraniało stosowania wszelkich efektów optycznych i filtrów. W warstwie fabularnej zakazywało przedstawiania powierzchownej akcji (morderstw, użycia broni etc.), retrospekcji oraz innych przesunięć w czasie i przestrzeni, a także kręcenia filmów określonego gatunku. Nade wszystko jednak Dogma zobowiązywała reżysera do wyzbycia się osobistego smaku i bycia artystą oraz unikania tworzenia "dzieła", ponieważ (...) moment jest ważniejszy niż całość (...). Naczelnym zadaniem jest wydobycie prawdy z bohaterów i ich otoczenia. Zgodnie z zasadami Dogmy został zrealizowany film Idioci, jak dotąd najgłośniejszy i najbardziej kontrowersyjny film von Triera. Pomiędzy "trylogią" a Idiotami Lars von Trier nakręcił dwie serie Królestwa, rozgrywającego się w kopenhaskim szpitalu-molochu, łączącego w sobie cechy konwencjonalnych scen z życia lekarzy i pacjentów , w stylu Ostrego dyżuru lub Szpitala na peryferiach z horrorem o ambicjach filozoficznych i moralizatorskich. W 1999 r. rozpoczął prace nad wysokobudżetowym musicalem pt. Tańcząc w ciemnościach z islandzką piosenkarką Björk i Catherine Deneuve w rolach głównych. Premiera filmu miała miejsce na MFF w Cannes 2000. Jury festiwalu przyznało filmowi Złotą Palmę, zaś nagrodę dla najlepszej aktorki otrzymała Björk.
Jeszcze jako student rozpoczął swoją międzynarodową karierę od dwukrotnego zwycięstwa na festiwalu filmów studenckich w Monachium, gdzie prezentował swoje dwie etiudy Nocturne i Befrielsesbilleder. Debiutancki Element zbrodni nie tylko został zakwalifikowany do konkursu MFF w Cannes 1984, ale zdobył tam Nagrodę Najwyższej Komisji Technicznej. Europa zdobyła na MFF Cannes 1991 dwa wyróżnienia - znów Nagrodę za Wkład Artystyczny Najwyższej Komisji Technicznej oraz Nagrodę Jury. W 1996 r. Przełamując fale zdobyło Grand Prix MFF w Cannes i Europejską Nagrodę Filmową Felixa 1996 dla najlepszego filmu.
FILMOGRAFIA
REŻYSER
Tańcząc w ciemościach (Dancer in the
Dark) (2000)
D-dag (2000) TV (reż. wspólnie z
Sorenem Kragh-Jacobsenem, Kristianem Levringiem i Thomasem Vinterbergiem)
Idioci (Idioterne) (1998)
Królestwo II (Riget II) (1997) (serial TV,
także wersja kinowa)
Przełamując fale (Breaking the Waves)
(1996)
Królestwo (Riget) (1994) (serial TV,
także wersja kinowa)
Europa (1991) (znany też w USA pt.
Zentropa)
Epidemia (Epidemic) (1988)
Medea (1987) (TV)
Element zbrodni (Forbrydelsens
element) (1984)
Befrielsesbilleder (1982)
Den Sidste detalje (1981)
Nocturne (1980)
Menthe la bienheureuse (1979)
Orchidégartneren (1977)
SCENARZYSTA
Tańcząc w ciemnościach (Dancer in
the Dark) (2000)
Idioci (Idioterne) (1998
Królestwo II (Riget II) (1997) (serial TV,
także wersja kinowa)
Przełamując fale (Breaking the Waves)
(1996)
Królestwo (Riget) (1994) (serial TV,także
wersja kinowa)
Europa (1991)(znany też w USA pt.
Zentropa)
Epidemia (Epidemic) (1988)
Medea (1987) (TV)
Element zbrodni (Forbrydelsens
element) (1984)
Befrielsesbilleder (1982)
Nocturne (1980)
Orchidégartneren (1977)
AKTOR
Von Trier's 100 Eyes (TV) (2000)
(wypowiedzi)
Foot on the Moon (1999) (wywiad)
Upokorzeni - film o powstawaniu
"Idiotów" (De Ydmygede) (The Humiliated) (1998) (wypowiedzi)
Idioci (Idioterne) (1998) (głos) (nie
wymieniony w czołówce)
Tranceformer - (Tranceformer - A
Portrait of Lars von Trier) (1997) (wypowiedzi)
Królestwo II (Riget II)(1997) (serial TV,
także wersja kinowa) (komentator) (tylko w wersji TV)
Królestwo (Riget) (1994) (serial TV,
także wersja kinowa)
Europa (1991) (Żyd)
En Verden til forskel (1989)(taksówkarz)
Epidemia (Epidemic) (1988)
(Lars/doktor Mesmer)
Element zbrodni (Forbrydelsens
element)(1984) (mężczyzna w recepcji hotelowej Schmuck of Ages)
Kaptajn Klyde og hans venner vender
tilbage (1980)
Orchidégartneren (1977)(Victor Morse)