"Siła strachu": REALIZACJA
”Chciałem napisać scenariusz filmu, który nie na żarty przestraszy widzów” – mówi debiutujący scenarzysta Ari Schlossberg. – ”Dorastałem w wielkomiejskim Nowym Jorku i las zawsze napawał mnie lękiem. Nic więc dziwnego w tym, że akcję filmu umieściłem w małym miasteczku pod lasem”.
Schlossberg chciał, by film pełen był napięcia i utrzymany był w niesamowitym nastroju, często więc pisał po ciemku, nocą i sam wcielał się w poszczególne role. ”To bohaterowie sugerowali, w jakim kierunku powinna potoczyć się akcja” – mówi.
Producent Barry Josephson był jednym z pierwszych, którym dane było przeczytać scenariusz Schlossberga: ”Muszę przyznać, że napędził mi niezłego stracha. Nie mogłem go odłożyć” – mówi. Josephson był pod tak wielkim wrażeniem, że nie tylko zakupił scenariusz i zainteresował nim szefów wytwórni Twentieth Century Fox, lecz także obiecał Schlossbergowi, że będzie on jedynym pisarzem, któremu zlecone zostaną ewentualne poprawki tekstu – rzecz niemal nie do pomyślenia w Hollywood, gdzie nad jednym scenariuszem pracują całe zastępy scenarzystów.
Josephson przyznaje, że kluczem do sukcesu filmu było pozyskanie do roli Davida Callawaya legendarnego Roberta De Niro: ”Każdą swą rolą De Niro wywiera niezatarte wrażenie na widzach. W ‘Sile strachu’ znakomicie ukazał rosnący niepokój Davida, który lęka się o swą córkę”.
Reżyser John Polson jest zdania, że dzięki ”Sile strachu” widzowie zobaczą De Niro w zupełnie nowej roli. Jak mówi: ”Nie dane nam było dotąd oglądać De Niro w roli ojca, który stara się uchronić swą rodzinę przed rozpadem. Robert wniósł do tej roli nową dla siebie wrażliwość, czym – jak sądzę – zaskoczy wielu widzów”.
Polson, który zaczynał karierę jako aktor, przyznaje, że w scenariuszu zainteresowały go nie tylko elementy thrillera, lecz także relacje łączące ojca i córkę: ”W naszym filmie mamy bardzo ciekawą i dynamiczną sytuację: ojciec stara się uchronić swą córkę przed kimś, lub przed czymś, czego żadne z nich nie rozumie” – mówi. – ”David rozpaczliwie stara się pomóc córce i na nowo znaleźć z nią wspólny język. Jestem pewien, że jego perypetie głęboko poruszą każdego z widzów”.
Po zakrojonych na szeroką skalę poszukiwaniach aktorki, która zagrałaby Emily, córkę Davida, twórcy obsadzili w tej roli Dakotę Fanning (”Człowiek w ogniu”, ”Sam”). ”To najlepsza aktorka wśród swoich rówieśniczek” – mówi Barry Josephson. – ”Jest utalentowana ponad swój wiek”.
”Dakota dosłownie powaliła mnie na kolana” – mówi John Polson. – ”Pracując z nią miałem wrażenie, że pracuję z niezwykle utalentowaną trzydziestopięciolatką”.
Dakota Fanning nigdy nie zapomni wrażeń, które towarzyszyły jej przy pierwszej lekturze scenariusza: ”Zaczęłam czytać w swoim pokoju, na górze, ale tak się przestraszyłam, że aby skończyć czytać, musiałam zejść na dół, do pokoju, w którym siedzieli mój ojciec i siostra” – mówi.
W filmie Dakota Fanning – naturalna blondynka – nosi ciemną perukę i specjalny makijaż pod oczy, który przydał młodej aktorce nieco niesamowitych rysów. Chwyty te miały pomóc jej wcielić się w rolę Emily: ”Rola w ‘Sile strachu’ nie przypomina tych, które zwykłam grywać do tej pory” – mówi. – ”Nie tylko wyglądam inaczej, ale i gram kogoś, kto czuje się inny. Emily ma problemy i czegoś się boi, ale trzyma nas wszystkich w niepewności. Nikt nie wie, kto – lub co – robi te wszystkie straszne rzeczy”.
Fanning cieszyła się ze współpracy z De Niro – podobnie jak wcześniej cieszyła się ze współpracy z Seanem Pennem na planie ”Sama” i z Denzelem Washingtonem przy ”Człowieku w ogniu”: ”Praca z Robertem De Niro była dla mnie spełnieniem marzeń” – mówi. – ”Robert to przemiły człowiek. Codziennie czegoś się od niego uczyłam”.
Gdy ją poznajemy, Emily jest szczęśliwą, normalną dziewięciolatką, którą łączą silne więzi z matką. Wkrótce po jej śmierci, Emily przenosi się wraz z ojcem do wynajętego domu w sennym, niesamowitym miasteczku na północy stanu Nowy Jork. Na naszych oczach grana przez Fanning Emily zmienia się w małomówną, zamkniętą w sobie dziewczynkę, która znajduje sobie budzącego lęk przyjaciela o imieniu Charlie. ”Początkowo wydaje się, że to dobrze, iż Emily ma wyimaginowanego przyjaciela” – mówi Fanning. – ”Później sprawy przybierają nieciekawy obrót. A potem jest jeszcze gorzej...”.
Aby ukazać na ekranie pogarszającą się sytuację Davida i Emily – i stopniowo wzmocnić napięcie – Polson i jego ekipa wykorzystują scenografię, światło, ruchy kamery, dźwięk i muzykę. ”Dzięki tym środkom, a także znakomitemu aktorstwu Roberta i Dakoty, w pierwszych dwóch trzecich filmu panuje atmosfera spokojnej, ‘psychologicznej’ niesamowitości. W ostatniej części akcja i groza nie pozwalają widzowi na chwilę wytchnienia” – mówi reżyser.
W początkowych partiach filmu autor zdjęć, pracujący w Hollywood polski operator Dariusz Wolski (”Mexican”, ”Morderstwo doskonałe”, ”Karmazynowy przypływ”) używa światła, by wykreować optymistyczny nastrój. Kiedy jednak David i Emily tracą nadzieję na nowe życie, Wolski podkreśla koszmar, który staje się udziałem bohaterów: ”David czuje, że z Emily dzieje się coś niedobrego i próbuje jej pomóc” – mówi. Kamera Wolskiego znajduje się w ciągłym ruchu, podkreślając w ten sposób zmieniającą się naturę lęków, które trapią Davida i Emily.
Scenograf Steven Jordan nadzorował powstawanie rysunków Emily, które wraz z rozwojem akcji budzą coraz większy niepokój. Początkowo rysunki bohaterki są urocze i niewinne, ale w miarę jak dziewczynka coraz bardziej wiąże się ze swym wyimaginowanym przyjacielem, zaczynają budzić grozę. Przed rozpoczęciem zdjęć Jordan i Polson przejrzeli setki rysunków, a był to proces, który reżyser porównuje do kompletowania obsady: ”Mieliśmy nawet ‘dublerów’ najbardziej ‘gwiazdorskich’ rysunków” – mówi.
Kompozytor John Ottman (”X-Men 2”) napisał partyturę orkiestralną, która pomaga podkreślić dominujący w filmie nastrój grozy. Do tematu przewodniego, który przewija się przez cały film, Ottman włączył wokale Dakoty Fanning: ”W całym filmie słyszymy jej śpiew. Ma cudowny, niesamowity głos”.
Rolę Alison, matki Emily, której nagła śmierć wstrząsa życiem rodziny, oglądamy Amy Irving. Aktorka mówi: ”Alison jest wspaniałą matką, nic więc dziwnego, że z córką łączą ją niezwykle silne więzi. Jej śmierć jest szokiem dla Emily”.
Ważną role pełni w filmie specjalizująca się w psychologii dziecięcej lekarka Katherine (Famke Janssen), którą łączą z Emily relacje zarówno zawodowe, jak i osobiste. Katherine mieszka w Nowym Jorku, często jednak rozmawia z Davidem o Emily i odwiedza ich, gdy dowiaduje się, że w ich domu dzieje się coś dziwnego. W finale nie waha się ryzykować własnym życiem, by ratować Emily.
Famke Janssen mówi: ”Katherine jest wysoko wykwalifikowanym psychologiem. Jest gotowa na wszystko, by pomóc Emily i Davidowi. Zdaje sobie sprawę, że proste zabawy, którym oddaje się Emily i jej wyimaginowany przyjaciel Charlie, nie są tym, czym wydają się być. W końcu tytułową ‘siłę strachu’ poznają wszyscy bohaterowie, nie tylko Emily. Znajdzie w niej swoje odbicie to, kim są i przez co przechodzą”.
W życiu Davida pojawia się nowa kobieta – Elizabeth, która niedawno się rozwiodła i chce zacząć nowe życie. Elizabeth pomaga Davidowi i Emily urządzić się w nowym domu i zaprzyjaźnia się z ojcem dziewczynki. Gdy ich przyjaźń przeradza się w romans, Elizabeth zaczyna czuć, że grozi jej ktoś... lub coś. ”Ale czy jest to Charlie, Emily, czy ktoś, z czyjej obecności nie zdajemy sobie sprawy?” – pyta Elisabeth Shue, która wciela się w rolę Elizabeth. – ”To jedna z tajemnic filmu”.
Niesamowite wydarzenia, których widownią staje się dom Callawayów, zwracają uwagę szeryfa Hafferty’ego, w którego wciela się Dylan Baker. Aktor mówi: ”Dom i okolica, w której jest położony, mogą wydać się piękne, ale i ponure. Miasteczko, w którym toczy się akcja, jest urocze, lecz także trochę niesamowite. Jesteśmy w raju, który może budzić grozę”.
Groza, napięcie, dreszcz emocji – reżyser John Polson ma nadzieję, że widzowie ”Siły strachu” doświadczą ich, ale i czegoś więcej. Jak mówi: ”Zależało nam, aby uszanować inteligencję widza. Chciałem, by widzowie poczuli dreszcz grozy, a zarazem poznali skomplikowane relacje łączące ojca i córkę”. A także jej niesamowitego przyjaciela o imieniu Charlie...