DAVID LYNCH
Urodzony 20 stycznia 1946 roku w Missoula, Montana. Reżyser filmowy i telewizyjny, scenarzysta, producent filmowy i muzyczny, autor reklam i kampanii promocyjnych, kompozytor i autor tekstów piosenek, aktor, dźwiękowiec, scenograf, rysownik, malarz. Studiował malarstwo w Corcoran School of Art w Waszyngtonie, Boston Museum School oraz Philadelphia Academy of Fine Arts, gdzie uzyskał dyplom i stypendium. Następnie podjął studia filmowe w Center for Advanced Film Studies przy American Film Institute w Los Angeles, gdzie jednocześnie przez 5 lat pracował nad pełnometrażowym filmem "Głowa do wycierania", którym zadebiutował w 1977 roku. Do Centrum dostał się dzięki stypendium, jakie otrzymał za swoją debiutancką krótkometrażówkę "The Alphabet" (1968), film łączący technikę żywej akcji z animacją. Dzięki funduszom AFI zrealizował również następny, średniometrażowy film "The Grandmother" (1970). "Głowa do wycierania" przyniosła Lynchowi duże uznanie u krytyki i publiczności. Następny film "Człowiek słoń" (jego producentem był Mel Brooks) ugruntował jego pozycję i przyniósł mu dwie nominacje do Oscara: za reżyserię i scenariusz-adaptację ("Człowiek słoń" był nominowany w 8. kategoriach), zaś w Europie Cezara'82 dla najlepszego filmu zagranicznego. W 1987 roku otrzymał nominację do Oscara za reżyserię "Blue Velvet" oraz dwie prestiżowe nagrody krytyków LAFCA Award 1986 (Los Angeles Film Critics Association) i NSFC Award 1986 (National Society of Film Critics).
W 1990 roku został uhonorowany Grand Prix "Złotą Palmą" na MFF w Cannes za "Dzikość serca", a 6 grudnia 1999 roku Nagrodą Pięciu Kontynentów za "Prostą historię", uznaną przez Europejską Akademię Filmową za najlepszy nieeuropejski film 1999 roku.
FILMOGRAFIA
REŻYSER
Driven to It (1999)
Mulholland Drive (1999) (TV)
Prosta historia (The Straight Story) (1999)
Zagubiona autostrada (Lost Highway)(1997)
Hotel Room (1993) 3-częściowy film TV: Tricks; Getting Rid of Harry; Blackout (Lynch wyreżyserował cz. I i III)
Twin Peaks: Ogniu krocz za mną (Twin Peaks: Fire Walk with Me) (1992)
Na antenie (On the Air) (1992) Serial TV; Lynch wyreżyserował odc. 1
American Chronicles (1990) Serial TV; Lynch, wspólnie z Markiem Frostem, wyreżyserował 1 odc. pt. Champions
Miasteczko Twin Peaks (Twin Peaks) (1990) Serial TV; Lynch wyreżyserował odc. 1, 2, 8, 9, 14, 29; reżyserami pozostałych odcinków byli Tina Rathbone, Tim Hunter, Lesli Linka Glatter, Caleb Deschanel, Mark Frost, Todd Holland, Greame Gifford, Duwayne Dunham, Diane Keaton, James Foley, Uli Edel, Jonathan Sanger, Stephen Gyllenhaal.
Industrial Symphony No. 1: The Dream of the Broken Hearted (1990) (TV)
Dzikość serca (Wild at Heart) (1990)
The Cowboy and the Frenchman (1989)
Blue Velvet (1986)
Dune (1984)
Człowiek słoń (The Elephant Man) (1980)
Głowa do wycierania (Eraserhead) (1977)
Filmy krótkie
Lumiere and Company (1995) 55-sekundowa krótkometrażówka fabularna; część projektu, na który składały się filmy 40 reżyserów, nakręconych z okazji obchodów 100-lecia kina
The Amputee (1974); 5 min.,
The Grandmother (1970); 34 min.,
The Alphabet (1968); 4 min.,
Six Figures Getting Sick (1967), obraz-film-rzeźba; 1-minutowa pętla filmowa wyświetlana na płaskorzeźbie.
SCENARZYSTA
Woodcutters From Fiery Ships (2000)
Zagubiona autostrada (Lost Highway)(1997)
Twin Peaks: Ogniu krocz za mną (Twin Peaks: Fire Walk with Me) (1992)
Dzikość serca (Wild at Heart) (1990)
Blue Velvet (1986)
Dune (1984)
Człowiek słoń (The Elephant Man) (1980)
Głowa do wycierania (Eraserhead) (1977)
The Grandmother (1970)
The Alphabet (1968)
AKTOR
Pretty as a Picture: The Art of David Lynch (1997) (TV), zagrał siebie
Nadja (1994), pracownik domu pogrzebowego
Twin Peaks: Ogniu krocz za mną (Twin Peaks: Fire Walk with Me) (1992), szef regionalnego biura FBI, Gordon Cole
Miasteczko Twin Peaks (Twin Peaks) (1990) Serial TV, szef regionalnego biura FBI, Gordon Cole
Jonathan Ross Presents for One Week Only: David Lynch (1990) (TV)
Don't Look at Me (1989), wywiad
No Frank in Lumberton (1988) (TV), zagrał siebie
Zelly and Me (1988), Willie
Dune (1984) (nie wymieniony w czołówce), robotnik w przestrzeni kosmicznej
Heart Beat (1980) (nie wymieniony w czołówce),
The Amputee (1974), lekarz
REKLAMY & VIDEOKLIPY
Sun Moon Stars (1994), perfumy Karla Lagerfelda; The Instinct of Life (1993), perfumy Jill Sander; The Wall (1993), buty do koszykówki Adidasa; Barilla Pasta (1993), makaron Barilla; Alka-Seltzer Plus (1993), dwie reklamy środka na niestrawność i kaca; Opium (1992), perfumy Yves Saint-Laurenta; Who is Gio? (1992), perfumy Gio Giorgia Armaniego; Georgia Coffee (1991), cztery reklamy dla japońskiej TV, ich akcja rozgrywała się w filmowym Twin Peaks; Obsession (1988), cztery reklamy perfum Calvina Kleina; Longing (1995), videoklip Yoshiko; Wicked Game (1991), videoklip Chrisa Isaaka ze scenami z Dzikości serca; Dange-rous (1991), videoklip Michaela Jacksona.
WYSTAWY SZTUKI
WYSTAWY INDYWIDUALNE
1997 - Galerie Piltzer, Paryż
1996 - Painting Pavillon, Open Air Museum, Hakone, Japonia
- Park Tower Hall, Tokio
- Namba City Hall, Osaka
- Artium Fukuoka, Japonia
1995 - Kohn/Turner Gallery, Los Angeles
1993 - James Corcoran Gallery, Los Angeles
1992 - Sala Parpallo, Valencja, Hiszpania
1991 - Museum of Contemporary Art, Tokio
1990 - Tavelli Gallery, Aspen, Kolorado
- No. 0 Gallery, Dallas, Teksas
1989 - James Corcoran Gallery, Los Angeles
- Leo Castelli Gallery, Nowy Jork
1987 - James Corcoran Gallery, Los Angeles
- Rodge LaPelle Galleries, Filadelfia, Pensylwania
1983 - Puerto Vallarta, Meksyk
1967 - Vanderlip Gallery, Filadelfia, Pensylwania
WYSTAWY ZBIOROWE
1989 - University of Hawaii, Honolulu
1987 - Pensylvania Academy of Fine Arts: Fellowship 1897-1987, 90th Anniversary Exhibition, Filadelfia, Pensylwania.
W latach 19831992 David Lynch publikował co tydzień dowcip rysunkowy na łamach pisma "LA Reader" pt. The Angriest Dog in the World (Najbardziej wściekły pies na świecie).
PROJEKTY MUZYCZNE
1999 the Straight story,
CD z muzyką do filmu, skomponowaną przez Angelo Badalamentiego, prod. Lynch/Badalamenti, wyd. BMG
1993 The Voice of Love,
CD z piosenkami z filmów Dzikość serca i Twin Peaks: Ogniu krocz za mną; muzyka: Angelo Badalamenti, tekst: David Lynch, śpiewa Julee Cruise, prod. Lynch/Badalamenti, wyd. Warner Bros Records
1990 Industrial Symphony No 1: The Dream of the Broken Hearted
spektakl wystawiony w Brooklyn Academy of Music w Nowym Jorku;
Reżyseria: David Lynch; Muzyka: Angelo Badalamenti; Scenografia: Franne Lee; Choreografia: Martha Clark; Wykonawcy: Laura Dern (kobieta o złamanym sercu), Nicolas Cage (mężczyzna, który łamie serce), Julee Cruise (bohaterka snu kobiety o złamanym sercu) i in.
1989 Floating into the Night,
CD z piosenkami z filmów: Blue Velvet, Miasteczko Twin Peaks i Symfonia przemysłowa nr 1; muzyka: Angelo Badalamenti, tekst: David Lynch, śpiewa Julee Cruise, prod. Lynch/Badalamenti, wyd. Warner Bros Records.
