GUS VAN SANT
Widzowie i krytycy zwrócili uwagę na twórczość Gusa Van Santa przy okazji jego debiutu reżyserskiego w 1985 roku, zatytułowanego Zła noc, za który otrzymał nagrodę Los Angeles Film Critics Association w kategorii Independent/Experimental Film (Film niezależny/eksperymentalny).
Inne filmy jego autorstwa to Narkotykowy kowboj, z Mattem Dillonem i Kelly Lynch; Moje własne Idaho, z Riverem Phoenixem i Keanu Reevesem; Kowbojki też mogą marzyć z Umą Thurman oraz Za wszelką cenę. Ten ostatni film pokazany w Cannes i na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Toronto przyniósł Nicole Kidman Złoty Glob dla Najlepszej Aktorki.
Kolejny film fabularny, wyreżyserowany przez Van Santa, Buntownik z wyboru, przyniósł mu nominację do Nagrody Akademii za reżyserię. Film był nominowany do Oscara w ośmiu innych kategoriach, w tym Najlepszy Film, Najlepsza Rola Drugoplanowa (Oscar dla Robina Williamsa) oraz Najlepszy Scenariusz Oryginalny (Ben Affleck i Matt Damon).
W swoim kolejnym kontrowersyjnym projekcie, remake'u Psychola, po raz pierwszy w filmie fabularnym reżyser odtworzył wszystkie sceny z oryginału. Następnie nakręcił Szukając siebie i powrócił do twórczości niezależnej filmem Gerry. Do tego ostatniego napisał scenariusz razem z aktorami, Mattem Damonem i Casey'em Affleckiem. To doświadczenie zainspirowało go do napisania i wyreżyserowania Słonia, filmu, który nakręcił w rodzinnym Portland z całkowicie amatorską obsadą. Słoń zdobył Złotą Palmę i nagrodę dla Najlepszego Reżysera na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes w 2003 roku.
Na tym samym festiwalu w roku 2005 jego film Ostatnie dni, z udziałem Michaela Pitta i Lukasa Haasa został uhonorowany nagrodą Technical Grand Prize (dla Leslie'go Shatza za udźwiękowienie filmu). W swoim kolejnym obrazie Paranoid Park, zaadaptowanym przez Van Santa z powieści Blake'a Nelsona, reżyser ponownie zatrudnił naturszczyków. Film zdobył 60th Anniversary Prize na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes w roku 2007.
Następnie nakręcił dramat biograficzny Obywatel Milk. Milk przyniósł Van Santowi jego drugą nominację do Nagrody Akademii dla Najlepszego Reżysera. Film otrzymał też nominacje w siedmiu innych kategoriach, w tym dla Najlepszego Filmu, Najlepszego Aktora (statuetka dla Seana Penna) oraz Najlepszego Scenariusza Oryginalnego (Dustin Lance Black).
Gus Van Sant wyreżyserował i wyprodukował Restless, historię miłosną z udziałem Mii Wasikowskiej i Henry'ego Hoppera, która miała swoją premierę na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes w roku 2011; wyreżyserował też premierowy odcinek dramatu telewizyjnego Boss, za główną rolę w którym Kelsey Grammer zdobył Złoty Glob. Van Sant jest producentem wykonawczym tego serialu.
Podczas całej swojej kariery Gus Van Sant reżyseruje także filmy krótkometrażowe. Należy do nich adaptacja opowiadania Williama S. Burroughsa The Discipline of D.E. Film został zaprezentowany podczas nowojorskiego festiwalu firmowego New York Film Festival. W roku 1996, wyreżyserował Allena Ginsberga, czytającego swój wiersz, Ballad of the Skeletons, do muzyki Paula McCartneya i Philipa Glassa; ten krótki metraż miał premierę na Festiwalu Filmowym w Sundance. Inne filmy krótkometrażowe Van Santa to, m.in.: Five Ways to Kill Yourself, Thanksgiving Prayer (ponowna współpraca z Williamem S. Burroughsem), "Le Marais" (jeden z segmentów nowelowego filmu Kocham kino) oraz Mansion on the Hill. Ten ostatni jest częścią finansowanego ze środków ONZ projektu z 2008 roku, o nazwie 8, który ma na celu podnoszenie świadomości na temat kluczowych problemów, przed jakimi staje obecnie nasza planeta.
Gus Van Sant, urodzony w Louisville, Kentucky, zdobył dyplom w Rhode Island School of Design, po czym przeprowadził się do Hollywood. Na wczesnym etapie swojej kariery, dwa lata spędził w Nowym Jorku, reżyserując reklamy dla Madison Avenue. Ostatecznie zamieszkał w Portland, w Oregon, gdzie oprócz reżyserii i produkcji filmowej, wykorzystuje inne swoje talenty - malując, robiąc zdjęcia i pisząc.
W roku 1995 wydał album ze zdjęciami własnego autorstwa, zatytułowany 108 Portraits (Twelvetrees Press), zaś w 1997 opublikował swoją pierwszą powieść, Pink (Doubleday), satyryczne spojrzenie na proces tworzenia filmów.
Gus Van Sant od wielu lat jest też muzykiem, a także reżyserem wideoklipów dla największych gwiazd, takich jak David Bowie, Elton John, The Red Hot Chili Peppers i Hanson.
