"Pociągi pod specjalnym nadzorem": BOHUMIL HRABAL (1914 - 1997)
Bohumil Hrabal urodził się w Brnie na Morawach. W 1919 wraz z rodzicami przeniósł się do Nymburka, gdzie jego ojczym (ojca nigdy nie poznał) przyjął posadę administratora browaru. Razem z nimi mieszkał stryj Pepin (Josef Hrabal) - były żołnierz armii austro-węgierskiej w I wojnie światowej, człowiek być może lekko upośledzony psychicznie, ale za to wnoszący mnóstwo ożywienia w życie mieszkańców miasteczka.
Po ukończeniu gimnazjum, przyszły pisarz rozpoczął w 1935 studia prawnicze na Uniwersytecie Karola w Pradze. W czasie wojny Hrabal pracował jako zawiadowca kolei, co dostarczyło tła do opowiadania "Pociągi pod specjalnym nadzorem". Nie pracował jednak w zawodzie. Komunistyczne władze wypowiedziały wojnę intelektualistom, w związku z czym musieli oni wykonywać ciężkie prace fizyczne, np. w hutach, jako kanalarze czy sortownicy makulatury. Praca w hucie w Kladnie, (która zakończyła się poważnym urazem) była inspiracją do napisania zbioru opowiadań Perły na dnie - debiutu pisarza.
W latach 60. Hrabal był najpopularniejszym pisarzem w Czechosłowacji. Zauważyły to także władze państwowe, które usiłowały go nakłonić do propagowania socjalizmu. Po inwazji wojsk Układu Warszawskiego w 1968 Hrabal otrzymał zakaz publikacji. W 1975 ukazało się jego oświadczenie, w którym krytykował wcześniejszą postawę wobec władzy - zostało częściowo spreparowane przez redakcję pisma. Od tego czasu część utworów Hrabala ukazywała się oficjalnie, a część (jak choćby najważniejsza książka - "Zbyt głośna samotność") - w wydaniach podziemnych. Pisarz nie podpisał Karty 77 i pozostawał z dala od życia politycznego i literackiego. Życie dzielił między Pragę oraz Kersko, gdzie wyjeżdżał na weekendy do gromady swoich kotów ("kočenky"). W tym czasie poznał także wielu zagranicznych pisarzy, m. in. Heinricha Bölla.
Zmarł w roku 1997.
WYBRANA BIBLIOGRAFIA
Ztracená ulička (Zgubiona uliczka), 1948;
Hovory lidí (Rozmowy ludzi), 1956;
Skřivánci na niti (Skowronki na uwięzi), 1959;
Perlička na dně (Perełka na dnie), 1963;
Pábitelé (Bawidułki), 1964
Taneční hodiny pro starší a pokročilé (Lekcje tańca dla starszych i zaawansowanych), 1964
Ostře sledované vlaky (Pociągi pod specjalnym nadzorem), 1965
Inzerát na dům, ve kterém už nechci bydlet (Sprzedam dom, w którym nie chcę już mieszkać), 1965
Kopretina (Złocień), 1965
Automat Svět (Bar Świat), 1966 - zbiór opowiadań
Toto město je ve společné péči obyvatel (To miasto znajduje się pod społeczną opieką obywateli), 1967
Morytáty a legendy (Pieśni dziadowskie i legendy), 1968
Poupata (Pąki), 1970
Domácí úkoly (Zadania domowe), 1970
Něžný barbař (Czuły barbarzyńca), 1973
Postřižiny (Postrzyżyny), 1976;
Slavnosti sněženek(Święto przebiśniegu), 1978
Městečko, kde se zastavil čas (Miasteczko, w którym czas się zatrzymał), 1978
Krasosmutnění (Taka piękna żałoba), 1979
Každý den zázrak, 1979
Obsluhoval jsem anglického krále (Obsługiwałem angielskiego króla), 1980
Příliš hlučná samota (Zbyt głośna samotność), 1980
Harlekýnovy milióny (Skarby świata całego), 1981
Kluby poezie (Kluby poezji), 1981 (zredagowane przez Hrabala, przepuszczone przez cenzurę fragmenty Czułego barbarzyńcy i Zbyt głośnej samotności)
Domácí úkoly z pilnosti (Zadania domowe z pilności), 1982
Hovory lidí, 1984
Život bez smokingu, 1986
Proluky (Przerwy w zabudowie), 1986
Svatby v domě (Wesela w domu), 1987
Vita nuova, 1987
Můj svět, 1988
Tři novely, 1989
Chcete vidět zlatou Prahu? (Chcecie zobaczyć Złotą Pragę?), 1989
Listopadový uragán (Listopadowy huragan), 1990
Schizofrenické evangelium (Ewangelia schizofreniczna), 1990
Kličky na kapesníku, 1990
Bambino di Praga - Barvotisky - Krásná Poldi, 1990; wydane razem
Kouzelná flétna (Zaczarowany flet), 1990
Ponorné říčky (Podziemne rzeczki), 1991
Růžový kavalír (Różowy kawaler), 1991
Atomová mašina značky Perkeo, 1991
Aurora na mělčině (Aurora na mieliźnie), 1992
Večerníčky pro Cassia (Dobranocki dla Cassiusa), 1993