"Piękny umysł": AKTORZY
RUSSELL CROWE (John Forbes Nash Jr)
Russell Crowe uhonorowany został Oscarem za rolę generała Maximusa w filmie Ridleya Scotta „Gladiator”. Rok wcześniej aktor otrzymał nominację do Oscara za Najlepszą Rolę Męską w dramacie Michaela Manna „Informator” /„The Insider”/, otrzymał też nominację do Golden Globe Award i BAFTA Award. Rola ta przyniosła mu również wiele innych nagród i wyróżnień, min.: Best Actor Awards od Los Angeles Film Critics, Broadcast Film Critics, National Society of Film Critics i National Board of Review oraz nominację do Złotego Globu, BAFTY i nagrody Screen Actors Guild.
Kilka lat wcześniej, Crowe zdobył duże uznanie widzów i krytyki filmową kreacją niekonwencjonalnego policjanta Buda White’a w dramacie kryminalnym „L. A. Confidential” /”Tajemnice Los Angeles”/. Następnie wystapił w komedii „Mystery Alaska” w reżyserii Jaya Roacha. Ostatnio widzowie mieli możliwość oglądać go w filmie „Dowód życia”/”Proof of Life”/, w którym partnerowała mu Meg Ryan.
Aktor urodził się w Nowej Zelandii, ale wychowywał się w Australii. Tam też wyróżniony został po raz pierwszy za pracę aktorską. W 1991 otrzymał nominację dla najlepszego aktora za film „The Crossing”. Następny rok był równie pomyślny i przyniósł mu nagrodę dla najlepszego aktora drugoplanowego /„Proof”/ oraz pierwszoplanowego w kontrowersyjnym filmie „Romper Stomper”. W 1993 Crowe otrzymał podwójną nagrodę dla najlepszego aktora na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Seattle, za „Romper Stomper” i „Hammers Over the Anvil”.
W Ameryce zadebiutował w 1995 roku westernem „Szybcy i martwi” /„The Quick and the Dead”/ z Gene’m Hackmanem i Sharon Stone. Jego kolejna rola hollywoodzka to cyber-przestępca w „Virtuosity”, filmie z udziałem Denzela Washingtona. Aktor ma w swoim artystycznym dorobku również takie tytuły jak: „Heaven’s Burning”, „Breaking Up”, „Rough Magic”, „The Sum of Us”, „For the Moment”, „Love in Limbo”, „The Silver Brumby” na podstawie klasycznej australijskiej powieści dla dzieci, „The Efficiency Expert” i „Prisoners of the Sun”.
ED HARRIS (William Parcher)
Ed Harris nominowany był w kategorii Najlepsza Pierwszoplanowa Rola Męska do nagrody Amerykańskiej Akademii za film „Pollock” (jego reżyserski debiut) - opowieści o pionierze abstrakcyjnej sztuki malarskiej - Jacksonie Pollocku. Światowa premiera filmu miała miejsce podczas festiwalu w Wenecji, wcześniej obraz wyświetlany był na festiwalu w Toronto oraz festiwalu w Nowym Yorku. „Pollock” powstał na podstawie uhonorowanej Nagrodą Pulitzera biografii, autorstwa Stevena Naifeha i White’a Smitha. Marcia Gay Harden za brawurową rolę żony Jacksona Pollocka otrzymała Oscara. Kolejny film z udziałem Eda Harrisa to „Wróg u bram” /”Enemy at the Gates”/ w reżyserii Jeana-Jacqua Annauda. Najnowsze produkcje filmowe aktora to również „Buffalo Soldiers” z Joaquinem Phoenixem oraz „The Hours” zrealizowanym na podstawie powieści Michaela Cunninghama.
Wcześniej aktor zagrał jedną z głównych ról w filmie Agnieszki Holland „Trzeci cud”/”The Third Miracle”/, w którym na ekranie partnerowała mu Anne Heche oraz w „Mamuśce”/„Stepmom”/ Chrisa Columbusa, z udziałem Julii Roberts i Susan Sarandon. Za rolę w tym filmie, jak również uznanym przez krytykę obrazie Petera Weira „Truman Show” Ed Harris uhonorowany został w 1999 roku prestiżową nagrodą National Board of Review za najlepsze drugoplanowe role męskie. Wspomniany „Truman Show” przyniósł mu również nagrodę Złotego Globu oraz nominację do Oscara.
Harris wystąpił z Seanem Connerym i Nicolasem Cagem w filmie akcji „Twierdza”/”The Rock”/, wyreżyserowanym przez Michaela Bay’a. Z Clintem Eastwoodem i Genem Hackmanem spotkał się na planie filmowym politycznego thrillerza „Władza absolutna” /”Absolute Power”/. Kolejnym znaczącym osiągnięciem aktora była rola Gene Kranza w filmie „Apollo 13”. Za nią właśnie Harris ponownie nominowany był do Oscara, jak również wyróżniony został nagrodami Złotego Globu i Screen Actors Guild.
Ed Harris ma w swoim artystycznym dorobku również takie tytuły jak: „Borderline”, „Knightriders”, „The Right Stuff”, „Firma”, „Glengarry Glen Ross”, „State of Grace”, „Głębia”/„The Abyss”/, „Jacknife”, ”Zabić księdza”, „Walker”, „Sweet Dreams”, „Alamo Bay”, „A Flash of Green”, „Swing Shift” i „Na linii ognia”. Filmografia telewizyjna aktora to między innymi: „The Last Innocent Man” dla stacji HBO oraz „Running Mates”. Harris i Madigan są producentami i grali razem w adaptacji „Riders of the Purple Sage” Zane’a Greya, która miała premierę w styczniu 1996 w stacji TNT. Za rolę w tym filmie otrzymał nominację do nagrody Screen Actors Guild dla najlepszego aktora.
Harris urodził się w Tenafly, New Jersey, uczęszczał na zajęcia na Uniwersytecie Columbia, następnie przeniósł się na Uniwersytet Oklahoma. W 1973 roku przprowadził się do Kalifornii, gdzie ukończył California Institute of the Arts. Harris zadebiutował w Nowym Yorku w przedstawieniu „Fool for Love” Sama Sheparda. Za tę rolę otrzymał w 1983 roku nagrodę OBI. Aktor otrzymał nominację do nagrody Tony oraz nagrodę Drama Desk za broadwayowską inscenizację sztuki „Precious Sons” Georga Furtha.
Harris otrzymał również dwie nagrody Los Angeles Theater Critics Association, pierwszą za „Prairie Avenue” oraz kolejną za „Scar”. Na deskach teatrów w Los Angeles wystąpił również w przedstawieniach „Tramwaj zwany pożądaniem” /„A Streetcar Named Desire”/; „Grona gniewu” /„The Grapes of Wrath”/; „Hamlet”; „Sweet Bird of Youth”.
Jesienią 1994 roku Harris otrzymał Nagrodę im. Lucille Lortel dla Najlepszego Aktora za przedstawienie „Simpatico” wystawione przez New York Shakespeare Theater. W 1996 roku Harris powrócił na deski Broadwayu rolą w dramacie Ronalda Harwooda „Taking Sides”.
JENNIFER CONNELLY (Alicja)
W prezentowanym obecnie filmie „Piękny umysł” Jennifer Connelly zagrała rolę żony genialnego matematyka - Alicji Nash.
Connelly debiutowała w filmie mając zaledwie 11 lat. Zagrała wówczas rolę w epickim obrazie Sergio Leone „Dawno temu w Ameryce” /”Once Upon A Time in America”/. Od tamtego czasu, wykonując szeroką gamę różnorodnych ról, miała możliwość zaprezentowania w pełni swoich zdolności dramatycznych. W zeszłym roku widzowie mogli podziwiać jej kreacje w trzech przejmujących, skłaniających do refleksji dramatach. Jednym z nich był kontrowersyjny obraz Darrena Aronofsky’ego „Requiem dla snu” /”Requiem for a Dream”/, w którym aktorka zagrała rolę młodej narkomanki. Kreacja ta przyniosła jej nominację do nagrody Independent Spirit Award. Kolejnym przedsięwzięciem Connelly była rola kochanki Jacksona Pollocka w prabiograficznym filmie w reżyserii Eda Harrisa - „Pollock”. Trzeci ze wspomnianych obrazów zeszłego roku to „Waking the Dead” Keitha Gordona z udziałem Billy’ego Crudupa.
Z aktorem tym artystka miała możliwość spotkać się na planie filmowym już wcześniej, współpracując przy produkcji Imagine Entertainment „Inventing the Abbotts”. Wcześniejszy dorobek filmowy Connelly to również „Mulholland Falls” (rola famme fatale w dramacie kryminalnym), „Higher Learning” (postać młodej feministki), „Of Love and Shadow” (w filmie jako południowoafrykańska dziennikarka) i „The Rocketeer”.
PAUL BETTANY (Charles Herman)
Urodzony w Wielkiej Brytanii Paul Bettany jest uznanym aktorem sceny teatralnej, filmowej i telewizyjnej, cenionym po obu stronach Oceanu. Amerykańska publiczność ‘odkryła’ go i pokochała za komiczną rolę Chaucera w filmie „A Knight’s Tale”. Dzięki niej nazwisko Bettany’ego znalazło się na liście magazynu Daily Variety w kategorii „Dziesięciu, których trzeba zobaczyć” w roku 2001. Paul Bettany otrzymał klasyczne wykształcenie dramatyczne w Drama Centre w Londynie. Tam też debiutował w inscenizacji „An Inspector Calls” w reżyserii Stephena Daldry („Billy Elliot”), wystawianej przez jeden z teatrów West Endu. Przez jeden sezon artystyczny współpracował z zespołem Royal Shakespeare Company, występując między innymi w sztukach „Romeo i Julia”, „Julisz Cezar” i „Ryszard III”. Miało to miejsce na krótko przed debiutem fabularnym aktora w filmie „Bent”. Po tym krótkim epizodzie wielkoekranowym Bettany powrócił na deski sceniczne. W tym czasie zagrał między innymi w „Love and Understanding” na deskach London’s Bush Theatre. Sztuka ta przeniesiona została wkrótce na mały ekran, rozpoczynając etap produkcji telewizyjnych w karierze aktora. W konsekwencji powstały między innymi takie projekty telewizyjne z udziałem Bettany’ego jak: „Killer Net” i „Coming Home”.
Kolejnym filmem fabularnym aktora na dużym ekranie był obraz Davida Lelanda „Land Girls”, z udziałem Catherine McCormack i Rachel Weisz. Pa nim Bettany nakręcił „After the Rain”.
W produkcji stacji TNT „David Copperfield” (reżyseria Peter Medak) aktor zagrał rolę Steerfortha. Na ekranie pratnerowali mu Sally Field i Michael Richards. Kolejne filmy w dorobku artystycznym aktora to: „Suicide Club” z Jonathanem Prycem i Davidem Morrissey’em i „Gangster No 1” w reżyserii Paula McGuigana (nominacje dla Bettany’ego do nagród British Independent Film i London Film Critics Award). Aktor zakończył niedawno pracę nad nowymi projektami - „The Reckoning” z udziałem Willema Dafoe i „Heart of Me”, niezależnej produkcji brytyjskiej z Heleną Bonham-Carter i Oliverem Williamsem. Jeśli chodzi o plany na przyszłość, to Paul Bettany zamierza podjąć współpracę z reżyserem Larsem von Trierem, przy jego najnowszym filmie - thrillerze „Dogville” z udziałem Nicole Kidman i Stellana Skaarsgarda.
ADAM GOLDBERG (Sol)
Adama Goldberga zobaczymy w filmie „Piękny umysł” w roli Sola, przyjaciela Nasha na Uniwersytecie Princeton.
Goldberga, aktora i producenta filmowego, widzowie pamiętają zapewne z roli ‘Szeregowca Mellisha’, cynicznego nowojorczyka, w obrazie Stevena Spielberga „Szeregowiec Ryan” /”Saving Private Ryan”. Aktora zobaczyć będzie można niedługo na ekranach w filmach „Salton Sea”, gdzie partneruje Valowi Kilmerowi oraz romantycznej komedii „All Over the Guy”.
Adam Goldberg debiutował jako reżyser i scenarzysta dramatu nakręconego w stylistyce noir - „Scotch and Milk”. Przy projekcie tym wystapił również jako aktor, producent wykonawczy i współmontażysta. Film, który miał swoją premierę w 1998 roku na Niezależnym Festiwalu Filmowym w Los Angeles zebrał znakomite recenzje i spotkał się z bardzo dobrym przyjęciem ze strony widzów. Zagrał w nim między innymi Nicky Katt, Cole Hauser, Clea Lewis, Giovanni Ribisi, muzyk jazzowy Jimmy Scott oraz reżyser Richard Linklater. Goldberg planuje wkrótce zabrać się za ekranizację kolejnego scenariusza swojego autorstwa - „I Love Your Work”.
Urodzony w Santa Monica, wychowywał się w Hollywood. Sztuki dramatycznej uczył się między innymi w prestiżowym Lee Strasberg Institute w Los Angeles. Studiując jeszcze w Sarah Lawrence College zaangażował się w produkcje sceniczne, min. „Six Characters in Search of an Author”, „In Search of Justice” i „The Informer”.
Debiutem fabularnym Goldberga na dużym ekranie był film „Mr. Saturday Night” z 1991 roku z udziałem Billy’ego Crystala. Dwa lata później aktor wystąpił w znakomicie przyjętym przez krytykę obrazie Richarda Linklatera „Dazed and Confused”. W filmografii artysty są również takie tytuły jak: „Higher Learning”, „The Prophecy”, „EdTv”, „Sunset Strip” oraz telewizyjne seriale „Relativity” i „Przyjaciele” /”Friends”/. Goldberg użyczył swojego głosu postaci Jacka Russella, niepełnosprawnego teriera w filmie „Babe: Świnka w mieście”.
JUDD HIRSH (Profesor Helinger)
Hirsh wychowywał się w Nowym Yorku. Tam też podjął studia inżynieryjne na City College of New York, związany był również z wydziałem architektury na Copper Union. Ostatecznie zdecydowała się jednak rozpocząć naukę sztuki dramatycznej na American Academy of Dramatic Arts i HB Studio w Nowym Yorku.
Swoją karierę sceniczną rozpoczynał w 1964 roku na deskach The Woodstock Playhouse, grając Murray’a Burnsa w sztuce Herba Gardnera „A Thousand Clowns. Od tamtej pory zagrał niezliczoną liczbę ról w inscenizacjach broadwayowskich i off-broadwayowskich. Wystąpił między innymi w „Barefoot in the Park”, „Scuba Duba”, „Mystery Play”, „Hot L Baltimore”, „Talley’s Folly”, „Below the Belt” i „I’m Not Rappaport” (nagroda Outer Critics Circle, 1985). Za swoją pracę dramatyczną aktor wielokrotnie wyróżniany był prestiżowymi nagrodami środowiska teatralnego. Hirsh otrzymał między innymi Obie Award za całokształt osiągnięć na scenach off-broadwayowskich, Drama Desk Award za „Knock, Knock” (1976), Tony Award i Outer Critics Circle za „Conversation With My Father”, żeby wymienić tylko kilka z nich.
Na małym ekranie Hirsch wystąpił między innymi w filmie „The Law” (nagroda Emmy dla tej produkcji), cieszących się ogromną popularnością serialach „Delvecchio” i „Taxi” oraz komediach „George & Leo” i „Dear John”. Rola Johna Lacey’a w tym ostatnim serialu komediowym przyniosła mu w 1988 roku nagrodę Złotego Globu dla najlepszego aktora.
W 1980 roku Judd Hirsch otrzymał nominację do Oscara za film „Ordinary People”. Jego filmografia to również takie tytuły jak: „King of the Gipsies”, „Without a Trace”, „Teachers”, „The Goodbye People”, „Running on Empty” Sidney’a Lumeta, „Dzień Niepodległości” /”Independence Day” oraz „Człowiek na księżycu” /”Man on the Moon”/.
JOSH LUCAS (Hansen)
Urodzony w stanie Arkansas, Josh Lucas znaczną część swojej młodości spędził podróżując po południowych stanach Ameryki, towarzysząc rodzicom w ich politycznej działalności prowadzonej w tym rejonie. W ciągu 13 lat zmieniał w tym czasie miejsce zamieszkania ponad 30 razy. Ostatecznie rodzina osiedliła się niedaleko Tacomy w stanie Washington. To właśnie tam Lucas odkrył w sobie zamiłowanie i talent do sztuki dramatycznej - dwukrotnie otrzymał zaszczytny tytuł mistrza Interpretacji Dramatycznej.
Zanim zaproponowano mu większą rolę teatralną, w kontrowersyjnej inscenizacji „Corpus Christi”, grywał w wielu przedstawieniach off-off-broadwayowskich. Jego rola w „Corpus Christi” zainteresowała reżyser Marry Harron, która obsadziła go w swojej równie kontrowersyjnej ekranizacji powieści „American Psycho” autorstwa Brenta Eastona Ellisa.
Młody aktor ma w swoim dotychczasowym dorobku również takie tytuły jak: „You Can Count on Me”, „The Deep End” (nagroda dla filmu na Sundance Film Festival), „The Weight of Water”, „Shearer’s Breakfast” oraz najnowszy projekt „Sweet Home Alabama”.
ANTHONY RAPP (Bender)
Anthony Rapp znany jest widzom ze swojej roli komediowej w „Road Trip” oraz miniserialu telewizji ABC „The Beach Boys: An American Family”.
Jego filmografia to również: „Men of the Century”, „Twister”, „Dazed and Confused”, „Sześć stopni oddalenia” /”Six Degrees of Separation”/, „School Ties”, „Adventures in Babysitting” i „David Searching”. Gościnnie wystąpił w odcinkach seriali „Z Archiwum X”, „Spin City” i „The Lazarus Man”.
Aktor ma na swoim koncie wiele ról dramatycznych, w tym: inscenizację „Precious Sons” (broadwayowski debiut sceniczny z udziałem Judith Ivey i Eda Harrisa, za który aktor otrzymał Outer Critics Circle Award), „You’re A Good Man”, „Charlie Brown”, „Rent”, „Sześć stopni oddalenia”, „Raised in Captivity” oraz „Sophistry”.
Rapp zaczynał swoją karierę aktorską już w wieku dziewięciu lat.
CHRISTOPHER PLUMMER (Dr. Rosen)
Christopher Plummer rozpoczynał swoją profesjonalną karierę aktorską w Montrealu, grając zarówno po angielsku, jak i francusku. Na scenach Nowego Yorku debiutowałw 1954 roku. Od tamtego czasu wystąpił w wielu znakomitych inscenizacjach broadwayowskich, off-broadwayowskich oraz na deskach londyńskich teatrów West Endu. Współpracował z tak szacownymi instytucjami teatralnymi jak England’s National Theatre, The Royal Shakespeare Company, czy też Canada’s Stratford Festival. Ostatnio wielbiciele teatru mogli podziwiać jego kreację aktorską w broadwayowskiej inscenizacji „Barrymore”. Christopher Plummer jest również autorem kilku sztuk i tekstów literackich na potrzeby telewizji. W 1986 roku jego nazwisko znalazło się liście osób zasłużonych dla teatu w Theatre’s Hall of Fame. Plummer jest weteranem wielkiego ekranu. Ma na swoim koncie ponad 80 produkcji fabularnych, w tym między innymi: „Dźwięki muzyki” /”The Sound of Music” - film nagrodzony Oscarem/, „The Man Who Would Be King”, „Waterloo”, „Różowa pantera”, „Upadek Cesarstwa Rzymskiego” /”The Fall of teh Roman Empire”/, „Murder by Decree”, „Somewhere in Time”, „Star Trek 4”, „Wilk” /”Wolf”/, „Silent Partner”, „Dolores Claiborne” i „12 małp”.
Najnowszym osiągnięciem ekranowym aktora była rola dziennikarza telewizyjnego Mike’a Wallace’a w uznanym przez krytykę obrazie „Informator” /”The Insider”/. Dobre recenzje zebrał również za „American Tragedy”, filmie stacji telewizyjnej NBC. Plummer zakończył ostatnio pracę nad projektem „Lucky Break” w rezyserii Petera Cattaneo.
Wśród licznych wyróżnień, tytułów honorowych i nagród przyznanych aktorowi w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Kanadzie wymienić należy dwie Nagrody Tony, dwie Emmy, brytyjską Evening Standard Award, kanadyjską Genie Award i wiele nominacji do prestiżowych nagród. W 1968 roku Plummer otrzymał tytuł doctora honoris causa uczelni New York Julliard School. Odebrał również najwyższe państwowe wyróżnienie kanadyjskie - Companion of the Order of Canada. W listopadzie tego roku uhonorowany został prestiżowym wyróżnieniem - Governor General’s Award za całokształt swojej pracy i osiągnięcia w dziedzinie sztuki dramatycznej.
VIVIEN CARDONE (Marcee)
Dla zaledwie ośmioletniej Vivien Cardone rola Marcee (kuzynki Charlesa) w „Pięknym umyśle” jest debiutem fabularnym. Wcześniej dziewczynka występowała w filmach reklamowych i zdobyła kilka wyróżnień w kategorii tańca stepującego. Jak mówi się w rodzinie Cardone, imię otrzymała po ulubionej aktorce swojej mamy - Vivien Leigh. Lubi sport i chętnie opiekuje się wraz z rodzeństwem licznym zwierzyńcem domowym - rybkami, gekonami i egzotycznymi żabami.