"Pianista": TWÓRCY FILMU
ROMAN POLAŃSKI – reżyser i producent
Roman Polański urodził się w Paryżu w polskiej rodzinie. Gdy miał trzy lata, jego rodzice przenieśli się do Polski i osiedlili w Krakowie. Było to na dwa lata przed wybuchem II wojny światowej. Polański uciekł z krakowskiego getta w dniu jego likwidacji i przetrwał wojnę ukrywając się u chłopskiej rodziny. Po wyzwoleniu w wieku lat 12 powrócił do Krakowa, gdzie uczęszczał do szkoły plastycznej. W wieku lat 14 zaczął występować na scenie i w popularnych audycjach radiowych. Rozpoczął studia w łódzkiej szkole filmowej i zadebiutował jako aktor w filmie Andrzeja Wajdy POKOLENIE. Jako student zrealizował kilka filmów krótkometrażowych, wśród nich DWÓCH LUDZI Z SZAFˇ, za który otrzymał pięć międzynarodowych nagród. Po ukończeniu szkoły przez dwa lata mieszkał w Paryżu, gdzie kontynuował naukę i zrealizował m.in. krótkometrażówki GRUBY I CHUDSZY oraz SSAKI. W roku 1962 zrealizował swój pełnometrażowy debiut, słynny NÓŻ W WODZIE, którzy otrzymał nagrodę krytyki na festiwalu filmowym w Wenecji i nominację do Oscara. Pierwszym anglojęzycznym filmem Polańskiego był WSTRĘT (1965) z Catherine Denevue, który zdobył Srebrnego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie. Jego następny film, MATNIA (1966), zdobył w Berlinie Złotego Niedźwiedzia. W kolejnym swym filmie, komedii THE FEARLESS VAMPIRE KILLERS (TVP, video: NIEUSTRASZENI ZABÓJCY WAMPIRÓW, 1967), Polański wystąpił także w głównej roli aktorskiej. Jego następnym filmem było DZIECKO ROSEMARY (1968), ekranizacja głośnej powieści Iry Levina, za którą otrzymał nominację do Oscara za scenariusz. W roku 1972 Polański powrócił do Europy, by wyreżyserować TRAGEDIĘ MACBETHA, którą zaadaptował wspólnie z Kennethem Tynanem. W tym samym roku wyprodukował dokumentalny film "Weekend of a Champion" Franka Simona, poświęcony automobiliście Jacky'emy Stewartowi. Rok później wyreżyserował WHAT? (TVP: CO?) z Marcello Mastroiannim.
W roku 1974 powrócił do Hollywood. Zrealizował CHINATOWN, film wyróżniony 11 nominacjami do Oscara i nagrodzony statuetką za scenariusz Roberta Towne'a. W roku 1976 zrealizował LOKATORA, w którym zagrał główną rolę u boku Isabelle Adjani i Shelley Winters. Trzy lata później nakręcił TESS wg powieści Thomasa Hardy'ego "Tessa d'Urberville", film, który wyróżniono 6 nominacjami do Oscara, w tym za reżyserię i nagrodzono statuetkami za zdjęcia, scenografię i kostiumy.
W roku 1984 opublikował biografię zatytułowaną "Roman", która stała się międzynarodowym bestsellerem. W roku 1986 zrealizował komedię przygodową PIRACI z Walterem Matthau. Jego następnym filmem był FRANTIC, thriller z Harrisonem Fordem. Swą pierwszą główną rolę zagrała w nim Emmanuelle Seigner, która wystąpiła potem w filmach GORZKIE GODY z Hugh Grantem, Kristin Scott Thomas i Peterem Coyote oraz DZIEWIˇTE WROTA Z Johnnym Deppem i Leną Olin. W 1994 Polański nakręcił ŚMIERĆ I DZIEWCZYNĘ z Sigourney Weaver i Benem Kingsleyem.
Roman Polański pracuje także w teatrze. Wyreżyserował spektakle operowe "Lulu", "Rigoletto" i "Opowieści Hoffmana". W roku 1981 wyreżyserował i wystąpił w roli tytułowej w inscenizacji "Amadeusza" w warszawskim Teatrze na Woli z Tadeuszem Łomnickim jako Salierim. W roku 1988 zagrał główną rolę w scenicznej adaptacji "Przemiany" Kafki w reżyserii Stevena Berkoffa. W Paryżu wyreżyserował inscenizację "Marii Callas – Lekcji śpiewu", w Wiedniu – komedię muzyczną "Tanz der Vampire", opartą na filmie "Nieustraszeni zabójcy wampirów".
Często występuje jako aktor w filmach innych reżyserów. Zagrał m.in. w CZYSTEJ FORMALNOŚCI Giuseppe Tornatore u boku Gerarda Depardieu. W filmie Michela Blanca WIELKIE ZMĘCZENIE zagrał samego siebie. Niedawno ukończył zdjęcia do ZEMSTY Andrzeja Wajdy.
W roku 1999 wybrano go do Akademii Sztuk Pięknych w Paryżu.
FILMY DŁUGOMETRAŻOWE (reżyser i współautor scenariusza)
1962 - NÓŻ W WODZIE, także współautor scenariusza
1965 - WSTRĘT
1966 - MATNIA
1967 - THE FEARLESS VAMPIRE KILLERS (TVP, video: NIEUSTRASZENI ZABÓJCY WAMPIRÓW), także rola
1968 - DZIECKO ROSEMARY
1971 - TRAGEDIA MACBETHA
1972 - WHAT? (TVP: CO?)
1974 - CHINATOWN, nie wymieniony w czołówce współautor scenariusza, także rola
1976 - LOKATOR, także rola
1979 - TESS
1986 - PIRACI
1988 - FRANTIC
1992 - GORZKIE GODY, także produkcja
1994 - ŚMIERĆ I DZIEWCZYNA, reżyseria
1999 - DZIEWIˇTE WROTA, także produkcja
2002 - PIANISTA, także produkcja, nie wymieniony w czołówce współautor scenariusza
FILMY KRÓTKOMETRAŻOWE
1955-57 - "Rower"
1957 - "Morderstwo"
"Uśmiech zębiczny"
"Rozbijemy zabawę"
1958 - "Dwaj ludzie z szafą", także rola
"Lampa"
1959 - "Gdy spadają anioły"
1961 - "Gruby i chudy", także rola
1962 - "Ssaki"
1963 - "Diamentowy naszyjnik" nowela w filmie NAJPIĘKNIEJSZE OSZUSTWA ŚWIATA
AKTOR (role w filmach nie wyreżyserowanych przez siebie)
1953 - TRZY OPOWIEŚCI Konrada Nałęckiego, Ewy i Czesława Petelskich
1954 - POKOLENIE Andrzeja Wajdy
1955 - ZACZAROWANY ROWER Silika Sternfelda
1956 - KONIEC NOCY Juliana Dziedziny, Pawła Komorowskiego i Walentyny Uszyckiej
1957 - WRAKI Ewy i Czesława Petelskich
1958 - TELEFON DO MOJEJ ŻONY Jaroslava Macha
1959 - LOTNA Andrzeja Wajdy
1960 - NIEWINNI CZARODZIEJE Andrzeja Wajdy
OSTROŻNIE, YETI ! Andrzeja Cękalskiego
DO WIDZENIA, DO JUTRA Janusza Morgensterna
ZEZOWATE SZCZĘŚCIE Andrzeja Munka
1961 - SAMSON Andrzeja Wajdy
1969 - THE MAGIC CHRISTIAN Josepha McGratha
1974 - BLOOD FOR DRACULA Paula Morriseya
1981 - HASSE-CROISE Arielle Dombasle
1992 - BACK IN THE U.S.S.R. Derana Sarafiana
1994 - CZYSTA FORMALNOŚĆ Giuseppe Tornatore
WIELKIE ZMĘCZENIE Michela Blanca
2000 - HOMMAGE A ALFRED LEPETIT Jeana Rousselot
2002 - ZEMSTA Andrzeja Wajdy
ALAIN SARDE – producent
Alain Sarde rozpoczął karierę w 1976 od filmów LOKATOR Romana Polańskiego i BAROCCO Andre Techine.
Jest jednym z pierwszych francuskich producentów, którzy finansują zarówno filmy komercyjne, jak i bardziej artystyczne. Wyprodukował ponad 150 filmów i pracował z reżyserami takimi jak: Claude Sautet, Jacques Doillon, Jean Luc-Godard, Pierre Granier-Deferre, Georges Lautner, Andre Techine, Bertrand Tavernier, Alain Corneau, Bertrand Blier, Yves Boisset, Nicole Garcia, Coline Serreau, Jeanne Labrune, Daniele Thompson, David Lynch, Roman Polański, Mike Leigh, Michael Haneke, Emir Kusturica.
ROBERT BENMUSSA – producent
Robert Benmussa pracował już z Romanem Polańskim, wyprodukował bowiem GORZKIE GODY. Ma na koncie ponad 20 filmów, w tym LE GRAND MENACE Jacka Brileya i DAWNO TEMU W AMERYCE Sergio Leone. Współpracuje regularnie z Ellie'em Chouraqui, Alexandre Arcadym i Diane Kurys.
GENE GUTOWSKI – koproducent
Gene Gutowski i Roman Polański są bliskimi przyjaciółmi od ponad 40 lat. Gutowski sprowadził Polańskiego do Anglii. Wyprodukował filmy takie jak WSTRĘT (1965), MATNIA (1966) czy THE FEARLESS VAMPIRE KILLERS (TVP, video: NIEUSTRASZENI ZABÓJCY WAMPIRÓW, 1967).
LEW RYWIN – producent wykonawczy
Lew Rywin brał udział w produkcji wielu filmów, które odniosły międzynarodowy sukces. Były wśród nich: LISTA SCHINDLERA Stevena Spielberga, AIMEE I JAGUAR Maxa Farberbocka i KRÓL OLCH Volkera Schlondorffa. Był współproducentem filmów: LA PLAGE NOIRE Michela Piccoli, MAŁA APOKALIPSA Costy-Gavrasa, ZARZEWIE Erica Barbiera i JAKUB KŁAMCA Petera Kassovitza.
TIMOTHY BURRILL – producent wykonawczy
Timothy Burrill współpracował z Romanem Polańskim przy TESS. Inne jego filmy to m.in. VATEL Rolanda Joffe'a, MAUVAISE PASSE Michela Blanca i PIRATES OF PENZANCE (TVP: PIRACI Z PENZANCE) Wilforda Leacha.
RAINER SCHAPER – Studio Babelsberg, współproducent
Rainer Schaper był dekoratorem wnętrz i kierownikiem artystycznym na planie ponad czterdziestu filmów długometrażowych. W roku 1997 mianowano go dyrektorem generalnym Babelsberg Studio GmbH. Od marca 2000 odpowiedzialny był za wszystkie aspekty produkcji filmów kinowych. Zmarł w czasie realizacji PIANISTY.
RONALD HARWOOD – scenarzysta
Roman Polański napisał scenariusz PIANISTY wspólnie z Ronaldem Harwoodem, brytyjskim dramatopisarzem i prozaikiem. Harwood jest autorem scenariuszy do filmów TAKING SIDES, THE FURTWANGLER CAS w reżyserii Istvana Szabo i THE DRESSER (TVP: GARDEROBIANY) Petera Yatesa.
Ma w swoim dorobku powieści i sztuki teatralne oraz scenariusze filmów kinowych i telewizyjnych, a były wśród nich: CRY, THE BELOVED COUNTRY Darrella Roodta, THE LOSS OF SEXUAL INNOCENCE Mike'a Figgis i TCHIN TCHIN Gene'a Saksa.
W 1996 otrzymał tytuł szlachecki, a kilka miesięcy później nagrodę Stefana Mitrova Ljubisy za wkład w rozwój literatury europejskiej. W 1999 wyróżniono go tytułem Komandora Imperium Brytyjskiego.
ALLAN STARSKI – scenograf
W 1993 Allan Starski zdobył Oscara za scenografię do LISTY SCHINDLERA Stevena Spielberga.
Urodził się w Warszawie w 1943, projektował scenografię do wielu polskich filmów. Od roku 1978 współpracuje z Andrzejem Wajdą. Wspólnie zrealizowali następujące filmy: CZŁOWIEK Z MARMURU, BEZ ZNIECZULENIA, PANNY Z WILKA, DANTON, BIESY, KORCZAK, WIELKI TYDZIEŃ i PAN TADEUSZ. Inne filmy Alana Starskiego to m.in.: BEZ KOŃCA Krzysztofa Kieślowskiego, EUROPA, EUROPA i PLAC WASZYNGTONA Agnieszki Holland, THE WAR OF NERVES Johna Irvinga, OSTATNI SMOK Roberta Cohena, KRÓL OLCH Volkera Schlondorffa, PROPOZYCJA Leslie Linki Glatter, MARTA I WIELBICIELE Nicka Hamma i CROCODILE WISDOM Po-Chih Leonga.
ANNA SHEPPARD – autorka kostiumów
Anna Sheppard projektowała kostiumy do filmu CIRCUS (video: OSZUSTWO) Roba Walkera, w którym wystąpili John Hannah, Famke Janssen i Peter Stormare. Inne jej filmy to m.in.: INFORMATOR Michaela Manna z Alem Pacino i Russellem Crowe, ZABIĆ KSIĘDZA Agnieszki Holland z Christopherem Lambertem i Edem Harrisem oraz LISTA SCHINDLERA Stevena Spielberga, za którą otrzymała nominację do Oscara i BAFTA za kostiumy.
PAWEŁ EDELMAN – autor zdjęć
Paweł Edelman zyskał międzynarodowe uznanie dzięki zdjęciom do filmów: PAN TADEUSZ Andrzeja Wajdy, L'AUBE A L'ENVERS Sophie Marceau oraz HISTORIE MIŁOSNE I DUŻE ZWIERZĘ Jerzego Stuhra. Jego ostatni film to BOŻE SKRAWKI Jurka Bogajewicza z Haleyem Joelem Osmentem i Willemem Dafoe.
WOJCIECH KILAR – kompozytor
Wojciech Kilar jest jednym z najwybitniejszych polskich kompozytorów. Urodził się we Lwowie w 1932, studiował w konserwatorium w Katowicach pod kierunkiem pianisty Władysława Markiewicza i kompozytora Bolesława Woytowicza. Za swego mistrza Wojciech Kilar uważa Johna Cage'a, którego nazywa "papieżem muzyki współczesnej". Jego dzieła wykonują największe orkiestry świata, w tym Philadelphia Symphony, Cleveland Symphony i New York Philharmonic
W ciągu ostatnich 30 lat skomponował muzykę do m.in. następujących filmów: DZIEWIˇTE WROTA i ŚMIERĆ I DZIEWCZYNA Romana Polańskiego, MIASTO ANIOŁÓW Brada Silberlinga, PORTRET DAMY Jane Campion, DRACULA Francisa Forda Coppoli i TRUMAN SHOW Petera Weira.