Park Chan-wook - reżyser
Urodzony 23 sierpnia 1963 roku w Seulu Park Chan-wook był w czasach licealnych przykładnym i zdolnym uczniem. I to właśnie pod koniec tamtego okresu przeżywa pierwszy szok związany z kinem – Zawrót głowy Alfreda Hitchcocka sprawia, że postanawia zostać reżyserem. Jednak wcześniej ten młody człowiek decyduje się zostać krytykiem sztuki i kończy filozofię na uniwersytecie katolickim w Sogan. Fascynacja kinem skłania go do utworzenia studenckiego klubu filmowego „Club Movie Gang”. Ta sama fascynacja prowadzi go również w stronę kamery filmowej.
Od 1988 roku Park Chan-wook zaczyna pracę w przemyśle filmowym – trafia na sam dół drabiny filmowej kariery. Kolejne, coraz bardziej skomplikowane zadania - praca przy filmie Yoo Young-jina Kkamdong - wykonywał u boku Kwaka Jae-yonga (przyszły twórca filmu My Sassy Girl) w czasach, gdy ten był asystentem reżysera. Kiedy na początku lat 90. Kwak Jae-yong rozpoczął pracę jako reżyser, Park Chan-wook został jego asystentem. Pracował również przy wielu innych projektach, by zapewnić sobie przeżycie. Była to m.in. firma zajmująca się sprowadzaniem do kraju zagranicznych filmów. Park Chan-wook tłumaczył je, opracowywał materiały informacyjne, zajmował się promocją. Zarobione w ten sposób pieniądze zainwestował w swój pierwszy film długometrażowy.
W roku 1992 Park realizuje film The Moon Is... The Sun’s Dream. Jego akcja rozgrywa się w mieście Pusan (jedno z największych miast Korei Południowej) i opowiada historię fotografa, którego szefowi brat-gangster kradnie pieniądze a następnie ucieka wraz z ukochaną głównego bohatera. Pesymistyczny w swojej wymowie film to miejski dramat, w którym obserwujemy przestępstwa i prostytucję. Dzieło to ponosi jednak frekwencyjną porażkę. Upłynie pięć lat, zanim młody twórca nakręci swój drugi film.
W międzyczasie zostaje krytykiem filmowym, pisze artykuły do gazet, bierze udział
w programach radiowych i telewizyjnych. Komentuje dzieła innych reżyserów, ale cały czas marzy o nakręceniu czegoś własnego.
W roku 1997 otwiera się przed nim możliwość zrealizowania drugiego filmu pełnometrażowego. Trio to obraz, który zmierza bardziej w kierunku kina komediowego. Park Chan-wook jest współautorem scenariusza (razem ze swoim przyjacielem Lee Moo-young’iem, który stanie się odtąd jego stałym współpracownikiem). Trio opowiada o przygodach grupy wyrzutków (saksofonista, który sprzedaje swój instrument, osierocony kombatant, była zakonnica, która próbuje odzyskać swoje dziecko), próbującej za wszelką cenę zorganizować pieniądze, by uniknąć problemów z policją i gangsterami. Film ten jest z jednej strony zabawny, z drugiej zaś niezwykle wzruszający, za sprawą silnie zaznaczonego kontekstu społecznego. Pomimo, że Trio odnosi większy sukces frekwencyjny niż poprzedni film Parka, rezultaty są wciąż niezadowalające. Reżyser zaczyna wątpić czy kiedyś uda mu się zrealizować kolejny obraz. W czasie kolejnych miesięcy odwiedza licznych producentów, by przekonać ich do swojego nowego scenariusza. To melancholijna historia, zatytułowana „Vengeance Is Mine”. Nikt jednak nie chce jej sfinansować.
Po dwóch latach braku aktywności filmowej Park Chan-wook po raz pierwszy próbuje swoich sił w filmie krótkometrażowym. Jego 26 minutowy film nakręcony na kamerze 35mm kwalifikuje się na festiwal w Clermont-Ferrand. Mowa o Judgement, historii inspirowanej dramatycznymi wydarzeniami w Seulu, 29 czerwca 1995 roku, kiedy nagle zapadł się pod ziemię ogromny, pięciopiętrowy sklep Sampung. Zginęło wtedy 501 osób, a 937 zostało rannych. W swoim filmie Park pokazał egoizm i chciwość rodzin ofiar, walczących o dobra pozostawione przez zmarłych. Film jest ostrą krytyką kapitalizmu, którą możemy odnaleźć również w innych dziełach tego twórcy.
Trochę później pojawia się kolejna szansa na nakręcenie filmu – Myung Films kupuje prawa do powieści Park Sang-yuna „DMZ” (tytuł nawiązuje do zdemilitaryzowanej strefy pomiędzy Koreą Południową i Północną istniejącą od 1953 roku) i proponuje Park Chan-wook’owi reżyserię. Dzięki temu rusza projekt JSA: Joint Security Area, z potężnym budżetem, którego większość pochłania konstrukcja słynnego „Mostu Bez Powrotu”, znajdującego się na granicy pomiędzy dwoma Koreami. Scenariusz do filmu, będącego thrillerem politycznym ze specyficzną narracją (składającą się z retrospekcji, przedstawiających sprawę z różnych punktów widzenia, w stylu podobnym do filmów Rashomon czy Wściekłe psy), powstał we współpracy ze scenarzystami Jung Sun-san’em i Kim Hyeon-seok’iem. Na JSA sprzedano nieprawdopodobne 5,6 milionów biletów, co uczyniło go wtedy największym hitem kasowym w historii Korei. Park został natychmiast okrzyknięty wielkim talentem i zdobył liczne nagrody na wszystkich koreańskich festiwalach filmowych, oraz zaproszenie do udziału w oficjalnej sekcji konkursowej na MFF w Berlinie 2001.
Po JSA Park stworzył cyniczny obraz Pan Zemsta. Film ten zaszokował i wprawił w podziw krytyków na całym świecie oraz został wybrany do oficjalnych sekcji konkursowych wielu międzynarodowych festiwali filmowych, co dodatkowo umocniło reputację Chan-wooka. Jego kolejnemu filmowi o zemście, Oldboy (2003), wreszcie udało się połączyć uznanie krytyków z sukcesem kasowym. Opowieść o mężczyźnie uwiężonym z nieznanych mu powodów przez nieznanego sprawce na 15 lat, a nastepnie wypuszczonym, by mógł się zemścić, podbiła najpierw koreańskie sale kinowe, by ostatecznie zdobyć także Grand Prix na MFF w Cannes 2004.
Chan-wook zyskał międzynarodowe uznanie za swój oryginalny styl i tematykę filmów, czego kolejnym potwierdzeniem jest jego najnowsze dzieło, Pani Zemsta.
Filmografia:
1992 – The Moon is… the Sun's Dream
1997 – Trio
1999 – The Judgement (kr.m.)
2000 – Gongdong gyeongbi guyeok / JSA: Joint Security Area
2002 – Pan Zemsta / Boksuneun naui geot / Sympathy for Mr. Vengeance
2003 – Yeoseot gae ui siseon / If You Were Me (reżyseria jednej z nowel)
2003 – Oldboy
2005 – Pani Zemsta / Chinjeolhan geumjassi / Sympathy for Lady Vengeance
