Giuseppe Tornatore (reżyseria/scenariusz)
Giuseppe Tornatore, najbardziej znany jako scenarzysta I rezyser nagrodzonego Oskarem filmu „Cinema Paradiso”, stworzył kolejną magiczną opowieść o sile wyobraźni i niebezpieczeństwach związanych z dojrzewaniem – „Malenę”.
Tornatore urodził się 27 maja 1956 w Bagherii, w niewielkim miasteczku na obrzeżach Palermoa na Sycylii. W wieku lat szesnastu, będąc uczniem miejscowego liceo, wyreżyserował dwie sztuki teatralne: Luigi Pirandello’s “Bella Vita” i “L’Arte della Commedia” Edoardo De Filippo. Tego samego roku zrobił krótki film zatytułowany „Il Carretto” („The Wagon”) który przyciągnął uwagę RAI television, z którą rozpoczął ścisłą współpracę w 1979 roku. Wtedy, jeden po drugim, powstało kilka filmów telewizyjnych: “Portrait of a Thief,” “Meeting with Francesco Rosi,” “Sicilian Writers” oraz filmy: Giovanni Verga, Luigi Pirandello, Vitaliano Brancati, Leonardo Sciascia,” i“Guttuso’s Diary.” W 1982, Tornatore zdobył nagrodę za najlepszy film dokumentalny na Festivalu Filmowym w Salerno za „Ethnic Minorities in Sicily”.
Debiutem fabularnym Tornatore była adaptacja noweli Giuseppe Marazzo „Il Camorrista”, opowiadającej historię włoskiego dziennikarza dzielnie walczącym z mafią, z Benem Gazzara i Laurą del Sol. Film zdobył wtedy Nastro d’Argento (Silver Film Award) I Italian Golden Globe dla Najlepszego Młodego Reżysera.
Franco Cristaldi – producent kilku bardziej znanych filmów Felliniego, dostrzegł niezwykły potencjał kryjący się w pierwszym filmie Tornatore. Zachęcał go do dalszej pracy nad kolejnymi projektami. Ostatecznie, doprowadziło to do projektu, który stworzyli razem, do drugiego filmu Tornatore, przełomowego „Cinema Paradiso”, kręconego na Sycylii z udziałem takich aktorów jak: Philippe Noiret, Jacques Perrin, Salvatore Cascio and Enzo Cannavale. Był to również pierwszy wspólny film Tornatore i Enio Morricone, jako twórcy muzyki – współpraca ta trwa do dziś.
Film zdobył Specjalną Nagrodę Jury na Festiwalu w Canne w 1989 roku, Złoty Glob w 1989, oraz Oscara dla Najlepszego Filmu Zagranicznego w roku 1990. Film zdobył także Nagrodę Specjalną Felix, nagrodę BEFTA w 1991 i odniósł sukces na skalę międzynarodową.
Trzeci film Tornatore, „Everybody’s Fine”, który reżyser określił jako „film drogi – słodko-gorzka komedia – thriller” z Marcello Mastroiannim, Michele Morganem i Salvatore Cascio. Film zdobył nagrodę OCIC w 1990 roku na Festiwalu Filmowym w Cannes oraz Srebrną Wstążkę we Włoszech za najlepszą, oryginalną historię.
W 1990 roku Tornatore został jednym z założycieli Philip Morris Cinema Project, która za cel postawiła sobie przywrócenie świetności klasyki kina włoskiego. Przez wszystkie te lata Tornatore uczestniczył w pracach nad takimi filmami jak „La Terra Trema” Luchino Viscontiego, „Shoeshine” DE Sicii, „Il Cappotto”, Alberto Lattuady i „Il Bell’Antonio” Mauro Bologniniego. Udało im się również przywrócić dawną świetność wielu filmom krótkometrażowym autorstwa takich mistrzów jak: Antonioni, Comencini, Olmi, Petri, Pontecorvo, Dino Risi, Vancini, Visconti, Zurlini i w ten sposób uratować je od zapomnienia
Kolejny 1991 rok Tornatore spędził za kamerą “Cane Blu” części filmu odcinkowego „La Domenica Specialmente” („Especially on Sunday”). Także w 1991, założył w Rzymie, ze swoim starszym bratem Francesco, firmę, która wyprodukowała kilka włoskich filmów fabularnych.
W trakcie roku akademickiego 1992-93, During the academic year 1992-93, Tornatore prowadził wykłady w Aesthetics na University of Palermo, dzięki czemu miał czas na stworzenie programu telewizyjnego poświęconego pamięci pierwszej rocznicy zabójstwa sędziego zaangażowanego w walkę z mafią Giovaniiego Falcone.
Czwarty film Tornatore powstał w 1994 roku: „Una Pura Formalita” („Czysta formalność”), z udziałem Gerarda Depardieu, Romana Polanskiego and Sergio Rubiniego. W 1995 Tornatore nakręcił „L’Uomo delle Stelle” („The Star Maker”) z Sergio Castellitto, Tiziana Lodato, Leopoldo Trieste i Nicola Di Pinto. Tego roku film zdobył Nagrodę Specjalną Jury na Festiwalu Filmowym w Wenecji, a potem był jeszcze nominowany do Oskara w kategorii za Najlepszy Film Zagraniczny. Film zdobył także kilka Srebrnych Wstążek we Włoszech w kategoriach: Najlepszy Aktor, Najlepsza Rola Drugoplanowa, Najlepsze Zdjęcia i Najlepsza Scenografia, oraz trzy nagrody Donatello.
Jeszcze w tym samym roku, reżyserując dla własnej firmy Sciarlo oraz dla Istituto Luce, Tornatore stworzył antologię filmu zatytułowaną „Lo Schermo a Tre Punte”, będącą kompilacją filmowych impresji poświęconych Sycylii. Film tego roku został bardzo ciepło przyjęty na jednej z sekcji 52-ego Festiwalu Filmowego w Wenecji Finestra sulle Immagini”
Ostatnio Tornatore zdobył uznanie filmem „The Legend of 1900”. To baśń o pianiście, który spędził całe swoje życie na morzu, z udziałem Tima Rotha. W 1998, Tornatore otrzymał najwyższe odznaczenie państwowe za swój wkład do kinematografii.
Lajos Koltai (zdjęcia)
Lajos Koltai, którego niezwykłe zdjęcia pozwoliły stworzyć atmosferę sennych marzeń w filmie „MAlena”, współpracował już wcześniej z Giuseppe Tornatore przy filmie „The Legend of 1900”.
Kariera Koltai przebiegałą w Europię i w Hollywood, I przyniosła mu międzynarodowe uznanie. W jego rodzinnych Węgrzech, Koltai jest znany jako ulubiony operator Istvana Szabo, autor zdjęć do prawie wszystkich słynnych obrazów wielkiego reżysera, w tym nagrodzonego Oskarem „Mephisto”, nominowanego do Oscara „Confidence” i „Colonel Redl” („Pułkownik Redl”). Ostatnimi czasy, Koltai powrócił do współpracy z Szabo przy epickiej historii rodziny wielopokoloniowej „Sunshine” z udziałem Ralpha Fiennes.
Ogólnie, stworzył zdjęcia do przeszło pięćdziesięciu filmów w Europie, gdzie zgodnie z tradycją autor zdjęć jest jednocześnie operatorem. Oprócz współpracy z Szabo, pracował także z Peterem Gothar („Time Stands Still”, nominowanego w kategorii za Najlepszy Film Zagraniczny); Palem Gabor („Angi Vera and Epidemic”) i Martą Meszaros (Cztery filmy z jej udziałem, włączając „Adoption” i „Riddance”).
Zaproszony do Ameryki (przez Meksykańskiego reżysera Luisa Mandoki), Koltai uznał to za nowe wyzwanie I bez zastanowienia wyruszył w podróż. Sam z Mandokim stworzył “Gabi”, “White Palace” (z Susan Sarandon i Jamesem Spaderem), “When a Man Loves a Woman” i “Born Yesterday”.
W trakcie dekady spędzonej w Hollywood, Koltai był autorem zdjęć do takich fimów jak: “Mother” Alberta Brooka, “Home for the Holidays” Jodie Foster, “Out at Sea” Marthy Coolidge, “Just Caus” Arne Glimcher, “Wrestling Ernest Hemingway” Randy Haines i “Meeting Venus” Istvana Szabo.
Ennio Morricone (muzyka)
Po dwóch wspólnych filmach, nagrodzonym Oskarem „Cinema Paradiso” oraz „The Legend of 1900”. do którego kompozytor stworzył piękną, muzykę jazzową Ennio Morricone ponowił współpracę z Giuseppe Tornatore przy filmie MALENA Morricone był autorem muzyki do przeszło 400 filmów I cztery razy był nominowany do Oskara za filmy: „Bugsy”, „The Untouchables”, „The Mission” and „Days of Heaven”. Otrzymał też dwie nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej BAFTA za „The Untouchables” i „Cinema Paradiso”. Zawsze chętnie podejmował wyzwania, ostatnio stworzył muzykę w nowoczesnym stylu do chwalonej przez krytyków satyry Warrena Beatty „Bulworth”. Współpracował również z Warrenem Beatty przy „Love Affair” i nagrodzonym Oskarem „Bugsy”.
Morricone zdobył sławę I uznanie w Ameryce tak znanymi filmami jak: westerny Clinta Eastwooda i Sergio Leone “Fistful of Dollars”, “For A Few Dollars More” i “The Good, the Bad, and the Ugly”. Do najnowszych filmów Morricone należą “Frantic” Romana Polańskiego, Wolfganga Petersona “In the Line of Fire”, Phila Joanou “State of Grace”, Pedro Almodovar “Tie Me Up! Tie Me Down!”, Giuseppe Tornatore “Everybody's Fine”, Mike’a Nichols’a “Wolf” dwa filmy Rolanda Joffe “City of Joy” i Fat “Man and Little Boy”.
Kolejne filmy Morricone to: “La Cage aux Folles”, “A Time of Destiny”, Franca Zeffirelli “Hamlet”, “Once Upon A Time in America”, Bernardo Bertolucciego “1900”, “Before the Revolution”, “La Luna”, “Tragedy of a Ridiculous Man”, “Fists in the Pocket”, “The Sicilian Clan”, “Investigation of a Citizen Above Suspicion”, “The Battle of Algiers and Exorcist II: The Heretic”, “Disclosure”, “Lolita” (1997) i “U-Turn”.
Morricone urodził się w Rzymie I studiował kompozycję na Akademii w Santa Cecilia. Zadebiutował filmem, „Il Federale”, w 1961. W marcu 1994, the Society for the Preservation of Film Music przyznała mu 11 w historii organizacji przyznawaną co roku Nagrodę za Całokształ Twórczości.
