FARAH KHAN
Farah Khan urodziła się w aktorskiej rodzinie. Jej ojciec był reżyserem w latach 50. i 60. Brat – aktorem i choreografem. Farah Khan jest teraz najbardziej znaną indyjską choreografką; autorką i reżyserką układów tanecznych do ponad 50 filmów (min.: Monsunowe wesele, Czasem słońce, czasem deszcz, Vanity Fair). Jestem przy tobie jest jej debiutem reżyserskim.
Wielokrotnie nagradzana za swoją pracę Khan nigdy nie otrzymała wykształcenia tanecznego. Jest samoukiem. Tańca i choreografii uczyła się, oglądając filmy Vijaya Ananada - reżysera popularnego w latach 60. i 70., znanego z niezwykłego aranżowania i filmowania scen tanecznych. Za jednego ze swoich najwcześniejszych i najważniejszych „nauczycieli” Farah Khan uznaje Michaela Jacksona. Przyznaje, że jej życie zmieniło się, gdy jako mała dziewczynka zobaczyła teledysk “Thriller”. Zachwycona, zaczęła kopiować kroki taneczne i wkrótce doszła w tym do takiej wprawy, że wygrywała konkursy tańca.
Wymyślone przez Farhę Khan układy taneczne nie mają sobie równych, część z nich na trwałe weszła do historii kina, a jednak ona sama choreografią zajęła się właściwie przez przypadek. Marzyła jej się praca reżysera. W 1992 roku została asystentką reżysera Monsoora Khana przy filmie Jeeta Wohi Sikander. Miesiąc później zajęła się choreografią i wkrótce okazało się, że jest niezwykle utalentowana w tym kierunku. Szybko wypracowała własny styl. Jej sekwencje taneczne w indyjskich filmach realizowane są za pomocą nowoczesnych technik, mają ciekawą fabułę i charakteryzują się niezwykłym rozmachem
Farah Khan znana jest z tego, że wie, czego chce. Jako choreografka, a teraz też jako reżyser przenosi swoje konkretne wizje na ekran w sposób mistrzowski. Potrafi być niecierpliwa, potrafi też krzyczeć na planie. Jednak zawsze osiąga efekt, o który jej chodziło. Aktorzy to lubią, bo dzięki temu uczą się czegoś i w jej piosenkach tańczą, jak nigdzie indziej.
O Farze Khan mówi się, że powinna być nazywana nie choreografką, tylko reżyserem tańca. Wniosła do filmów bollywoodzkich nowy sposób obrazowania emocji za pomocą muzyki i tańca. Piosenki przez nią opracowane i sfilmowane charakteryzują się niezwykłą jednością obrazu, ruchu kamery, montażu, tańca i strojów. Wszystkie te elementy współgrają ze sobą i tworzą jednolitą, porywającą wizualnie opowieść, związaną z treścią filmu, a jednocześnie stanowiącą odrębne mini arcydzieło. Dewizą Khan jest: rób to, czego nikt przed tobą jeszcze nie zrobił. Zgodnie z nią stworzyła swój własny, niepowtarzalny styl obrazowania piosenek, który sprawia, że nawet marne filmy z jej choreografią warte są zobaczenia.
W 1998 roku Farah Khan zrealizowała układ taneczny do piosenki „Cheiyya, Cheiyya” z filmu Dil Se Mani Ratmana (zawarty w dodatkach do polskiego wydania DVD z filmem Jestem przy tobie), który stał się niedościgłym wzorem dla wszystkich twórców bollywoodzkich. W „Cheiyya Cheiyya” tancerze i aktorzy – Shah Rukh Khan i Malaika Aurora tańczą na dachu jadącego pociągu i śpiewają hipnotyczną, porywającą pieśń o miłości. Na dwa lata przez Larsem von Trierem (Tańcząc w ciemnościach) Farah Khan pokazała, czym może być współczesny musical. Za tę piosenkę Khan otrzymała drugą (ale nie ostatnią) w swoim dorobku nagrodę Filmfare w kategorii Najlepsza Choreografia. Piosenka z Dil Se stała się dla wielu znakiem rozpoznawczym bollywoodu i zamieszczana jest na wszystkich płytach z najsłynniejszymi bollywoodzkimi piosenkami.
W ciągu następnych lat po zrealizowaniu „Cheiyya Cheiyya” Farah Khan wciąż doskonaliła swój styl. Zaczęła współpracować z reżyserem Karanem Joharem – wspólnie pracowali przy Coś się dzieje (pokazywany na festiwalu w Cieszynie oraz w czasie pierwszej edycji festiwalu „Bilet do Bollywood”), Czasem słonce, czasem deszcz i Gdyby jutra nie było (piosenka z tego filmu – „Maahi Ve” również znajduje się wśród dodatków na polskim DVD z filmem Jestem przy tobie). Obecnie Farah Khan pracuje przy najnowszym filmie Johara – Kabhi Alvida Na Kehna, którego premiera przewidziana jest na przyszły rok.
Farah Khan została też zauważona przez zachodnich twórców. Pracowała wraz z Andrew Lloyd Webberem przy realizacji musicalu „Bombay Dreams”, wystawianego początkowo w Londynie, a następnie na Broadwayu i w Indiach. Stale współpracuje także z realizującą swoje filmy w Ameryce Mirą Nair – wspólnie zrobiły Monsunowe wesele i Vanity Fair. Także azjatyccy twórcy zaczynają pracować z indyjską choreografką. Tegoroczny kandydat Hong-Kongu do Oscara 2006 za film obcojęzyczny - film Perhaps Love Petera Chana - ma sekwencje taneczne zrealizowane przez Farę Khan. Farah jest także autorka choreografii do filmu Paheli – indyjskiego kandydata do Oscara 2006 w tej samej kategorii. Khan jest pierwszą Hinduską, której dwa filmy zostały zgłoszone w tym samym roku jako kandydaci do Oscara.
W sposób szczególny układa się współpraca Farhy Khan z największa gwiazdą Bollywood – Shah Rukh Khanem. Poznali się w 1993 roku na planie Kabhi Haan Kabhi Na, który dla obojga był jednym z pierwszych filmów w karierze. Od tego czasu pracowali wspólnie przy niemal wszystkich filmach Shah Rukha, także tych wyprodukowanych przez jego firmę – Red Chillies Entertainment. W 2003 roku Farah opracowała układ taneczny do piosenki „Ghum Shuda” (z filmu Chalte Chalte), w której grany przez Shah Rukha bohater szuka swojej ukochanej na ulicach Mumbaju – śpiewając i tańcząc wraz z przechodniami. „Ghum Shuda” (znajduje się wśród dodatków na polskim DVD z filmem Jestem przy tobie) jest jedną z nielicznych piosenek bollywoodzkich zrealizowanych na ulicach indyjskiego miasta, a nie w studiu lub w wiejskim plenerze.
Trudno byłoby wymienić film z udziałem Shah Rukh Khana, przy którym nie pracowałaby Farah Khan. Przez kilkanaście lat wspólnej pracy gwiazda i choreografka zostali bliskimi przyjaciółmi. W 2004 roku Shah Rukh Khan powierzył Farze Khan 24 milionów rupii, by mogła zrealizować swoje marzenie i wyreżyserować własny film. W ten sposób powstało Jestem przy tobie.
Już po premierze filmu Farah Khan wyszła za mąż za montażystę i dźwiękowca Jestem przy tobie – Shirisha Kundera. Shah Rukh Khan urządził dla nich trwające parę dni wesele w swojej rezydencji. W tym roku Shirish Kunder rozpoczął zdjęcia do swojego debiutu reżyserskiego. Choreografką filmu Jaaneman została Farah Khan.
Jako reżyserka Farah Khan okazała się niezwykłym twórcą. Choć zdarzają się w kinie indyjskim filmy zrealizowane przez kobiety, jednak główny nurt komercyjnego kina bollywoodzkiego zdominowany jest przez reżyserów mężczyzn. Kobiety realizują zazwyczaj dramaty psychologiczne lub kameralne melodramaty. Debiut Farhy Khan okazał się równie nieprzeciętny, jak jej choreografie. Jestem przy tobie” to niezwykła mieszanka kina akcji, melodramatu, komedii, filmu rodzinnego i dramatu politycznego. Całość jest barwna, roztańczona, rozśpiewana i kompletnie szalona.
Debiut Farhy Khan to indyjska masala – mieszanka stylów i konwencji; hołd złożony przez reżyserkę kinu lat 70. Film zaskakuje nie tylko tematem, ale też niezwykłym profesjonalizmem w realizowaniu sekwencji akcji oraz wyczuciem w dobieraniu filmowych ingrediencji. Żeby masala była strawna, wszystkie składniki muszą do siebie pasować. Farah Khan okazała się wyśmienitym „kucharzem”.
Praca Farhy Khan nad Jestem przy tobie została doceniona. Reżyserka otrzymała w 2004 roku nagrodę za debiut - Screen Weekly Award. Pieniądze, które zainwestował Shah Rukh Khan w jej film, zwróciły się wielokrotnie. Jestem przy tobie okazał się wielkim hitem, który podbił serca widzów na całym świecie.
