Urodzony 16 października 1854 roku, był drugim synem Lady Wilde, poetki i Williama Wilde, znanego lekarza. Bogaci i dobrze ustosunkowani Wilde’owie mogli zapewnić synowi należyte wykształcenie. Oscar uczył się w Portora Royal School w Enniskellen oraz Trinity Collage w Dublinie. Tam kształtowały się jego gusta, mające później określać jego osobowość. Był oddanym hellenistą, oryginalnie się ubierał i wykazywał coraz więcej pogardy dla konwencjonalnej moralności.
Wyróżniony Złotym Medalem Berkeley w dziedzinie greki, w 1874 roku, w swe dwudzieste urodziny, rozpoczął studia w Magdalen Collage w Oxfordzie. Zdobył tam słynną nagrodę Newdigate Prize za wiersz ‘Ravenna’ i pod wpływem Waltera Pater przyjął estetyzm za swą religię.
Po odbyciu podróży do Włoch i Grecji, w 1879 roku osiadł w Londynie i zaczął się ubiegać o przyjęcie do grona, którego członków nazwał ‘Pięknymi Ludźmi’. Jego dowcip i pogodne usposobienie otworzyły mu wiele drzwi zarówno w kręgach sztuki jak i teatru, gdzie rozpoczął głęboką przyjaźń z aktorką, Lilly Langtry. Jej pełne skandali życie zainspirowało pierwszą sztukę Wilde’a, ‘Lady Windermere’s Fan’. Oscar stał się członkiem z towarzystwa, krytykiem sztuki, dziennikarzem, a przede wszystkim estetą. Słynął z noszenia niezwykłych strojów, wyznawania oryginalnych poglądów i wygłaszania zdumiewających ripost.
W 1881 roku wydał pierwszy zbiór wierszy. Co prawda zostały one ocenione przez krytyków jako ‘odrobinę nieprzyzwoite’, lecz tak czy owak zostały zakazane w Oxfordzie. W dwa lata później po podróży do Ameryki Północnej, Oscar Wilde postanowił się ustatkować. Ożenił się z Constance Lloyd, z którą zamieszkał w Chelsea. Ich pierworodny syn, Cyril, urodził się w 1885 roku. Oscar zarabiał wykładami o swych amerykańskich doświadczeniach, a jego ulubionymi tematami były Sztuka i Piękno.
Drugi syn Wilde’a, Vyvyan, urodził się w 1886 roku. Pomiędzy rokiem 1887 a 1889 Wilde stał się wydawcą ‘The Woman’s World’. Wyznawał wczesno-feministyczne poglądy i twierdził: ‘Rosnące wpływy kobiet są jedynym uspakajającym objawem w naszym życiu politycznym.’ To może tłumaczyć siłę wielu kobiecych postaci z jego utworów, jak choćby Lady Gertrude Chiltern, która stanowi silną partnerkę dla swego męża i której potrzeby i uczucia są wyraźnie w sztuce ukazane. Uczucia Oscara do jego własnej żony, mimo iż z czasem przerodziły się w przyjaźń, uczyniły z Constance osobę zawsze mu oddaną, on zaś był dobrym ojcem dla synów.
‘Portret Doriana Graya’ przyniósł Oscarowi Wilde zarówno przychylność krytyki jak i zainteresowanie ze strony czytelników. Książka opublikowana jako powieść w 1891 roku, została ona natychmiast zakazana przez kilku sprzedawców książek, między innymi przez W.H. Smith’a, który określił ją jako ‘nieprzyzwoite plugastwo’. W tym samym roku Wilde poznał Lorda Alfreda Douglas, wtedy studenta Oxfordu. Rok później ich znajomość przerodziła się w intymny związek. W tym czasie po raz pierwszy wystawiono dwie sztuki Wilde’a, The Duchess of Padua’ (Nowy Jork, luty 1892) oraz ‘Lady Windermere’s Fan’ na jednej ze scen londyńskich. Recenzje nie były jednoznaczne, lecz uznanie dla ‘A Woman of No Importance’ wkrótce potwierdziło jego status wybitnie utalentowanego dramaturga.
Życie Oscara szybko zdominowała namiętność do pięknego i trudnego Lorda Douglas, zwanego też Bosie. Bywał on często okrutny i gwałtowny, dręcząc Wilde’a swymi niebezpiecznymi zdradami z nieletnimi chłopcami i męskimi prostytutkami. Niezrażony tym Wilde, obsypywał go upominkami, zapraszał na kolacje, zabierał na wakacje, narażając swą i tak niepewną sytuację finansową.
Kolejnym utworem pisarza była ‘Salome’, która ku konsternacji autora nie otrzymała licencji marszałka dworu. Utwór odniósł jednak sukces we Francji, a w Anglii został w końcu wydany w 1894 roku. W czerwcu 1993 roku, po wyjeździe Bosiego do Egiptu w konsekwencji szeregu burzliwych kłótni, Wilde znalazł czas, by ukończyć ‘Idealnego Męża’, jedno z pierwszych dzieł, w których autor eksploruje pojęcie czułości, które nie znalazło się w wielu jego poprzednich utworach. To prawie tak jakby w obliczu ucieczki kochanka, rozprzestrzeniających się plotek o orientacji seksualnej pisarza, wzrastającego zagrożenia szantażu, ujawnił się współczujący i tolerancyjny rys natury Wilde’a.
W kwietniu 1894 roku kochanek Wilde’a powrócił do Londynu i widmo skandalu w pełni nad nimi zawisło. Ojciec Bosiego, markiz Queensberry, człowiek o skłonnościach do przemocy, dał wyraz obsesyjnej nienawiści do Wilde’a i postanowił go pogrążyć. Miał ku temu różne powody, prawdopodobnie jednak starał się odwrócić uwagę od skandalu grożącego jego drugiemu synowi, wicehrabiemu Drumlanrig, którego związek jako osobistego sekretarza z premierem, Lordem Rosebery, był przyczyną wielu plotek.
Queensberry wystosował wiele listów w tonie pogróżek zarówno do Wilde’a jak i do syna, w których pierwszego obrzucał oszczerstwami, drugiego zaś wydziedziczał.
Kielich goryczy przepełniła śmierć drugiego syna, wicehrabiego Drumlanrig, latem 1894 roku, którą uważało się za samobójstwo. Sądzono, że popchnęło go do tego ujawnienie jego związku z premierem. Zdeterminowany, by nie utracić młodszego ze względu na skandal, markiz Queensberry tym bardziej prześladował Wilde’a i Bosiego.
Mimo narastającego niepokoju Wilde nie przestawał pisać i od sierpnia do października 1894 roku ukończył ostatnią ze swych sztuk, ‘The Importance of Being Earnest’. W grudniu tego roku rozpoczęły się próby do ‘Idealnego Męża’ i 3 stycznia 1895 roku odbyła się premiera, którą zaszczycili książę Walii, Lord Balfour, marszałek dworu i wielu członków rządu. Sztuka odniosła sukces, tak że wkrótce wystawiono też ‘The Importance of Being Earnest’ (‘Bądźmy poważni na serio’), okrzykniętą najlepszą sztuką i największym jak do tej pory sukcesem Wilde’a. Żadna z tych sztuk nie zabawiła długo na afiszu. Queensberry chciał przerwać przedstawienie i publicznie zniesławić Wilde’a, ale został powstrzymany. Zamiast tego zostawił wizytówkę w klubie Wilde’a oskarżając go o ‘pozowanie na sodomitę’. Ten czyn stał się kulminacją dwuletnich prowokacji. Wilde oskarżył Queensberriego o zniesławienie, źle oceniając swoje szanse w sądzie. Przegrał sprawę z markizem, który dopuścił się wobec pisarza wielu niegodziwości. Sprawa rozpoczęła się 26 kwietnia 1895 roku, lecz sędzia nie ogłosił wyroku. Spowodowano, by prokurator generalny zarządził kolejną rozprawę. Tym razem Wilde został skazany na dwa lata ciężkich robót w więzieniu.
Zwolniono go w 1897 roku. Będąc bankrutem nie mającym w Anglii wielu przyjaciół, poszukał schronienia we Francji. Jego była żona zmarła w rok później, matka zaś w 1896 roku. Stał się zupełnie samotny. Na próżno czynił próby odnowienia kontaktu z Bosiem, który nie czuł się Wilde’owi nic dłużny i odmówił udzielenia mu wsparcia uczuciowego i finansowego.
Pierwszego grudnia 1900 roku w Times wydrukowano następującą notatkę:
‘Telegram Reuter’a z Paryża donosi, że Oscar Wilde zmarł tam wczoraj po południu na zapalenie opon mózgowych. Smutny finał kariery, która kiedyś zapowiadała się tak obiecująco, jak donoszą, miał miejsce w marnym hotelu w dzielnicy Łacińskiej. Tam mieszkał ów wspaniały niegdyś pisarz, wygnany ze swej ojczyzny i społeczności rodaków... Wyrok ogłoszony w Old Bailey, w maju 1895 roku, zniszczył jego reputację i skazał na haniebną nędzę do końca jego dni. Odbywając w więzieniu dwuletnią karę podupadł na zdrowiu, stał się bankrutem zarówno finansowym jak i moralnym. Śmierć położyła kres życiu, które odtąd musiało być życiem w niedoli i nieutulonym żalu...’.
