"Gwiezdne wojny - część I: Mroczne widmo": TWÓRCY
George Lucas: scenariusz, reżyseria, kierownictwo produkcji
George Lucas jest twórcą sagi "Gwiezdnych wojen" i serii filmów o przygodach Indiany Jonesa, a także szefem Lucasfilm Ltd., LucasArts Entertainment Company LLC, Lucas Digital Ltd. LLC, Lucas Licensing Ltd. oraz Lucas Learning Ltd.
W roku 1970 Lucas wyreżyserował swój pierwszy film, "THX 1138" (TVP: "THX 1138"). Film wyprodukowało studio American Zoetrope, jego kierownikiem produkcji był Francis Ford Coppola. W roku 1971 Lucas założył własną wytwórnię, Lucasfilm Ltd., z siedzibą w San Rafael w Kalifornii.
W roku 1973 Lucas wyreżyserował film "American Graffiti" (TVP, video: "American Graffiti"), którego scenariusza był współautorem. Film zdobył Złoty Glob, nagrody Nowojorskiego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych i Narodowego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych, wyróżniono go także pięcioma nominacjami do Oscara.
Cztery lata później Lucas wyreżyserował "Gwiezdne wojny", film oparty na własnym scenariuszu, który pobił wszelkie rekordy kasowe i zdobył siedem Oscarów. Lucas był współautorem scenariuszy "Imperium kontratakuje" i "Powrotu Jedi", przy których sprawował także funkcję kierownika produkcji. W roku 1980 był współautorem scenariusza i kierownikiem produkcji "Poszukiwaczy zaginionej arki", filmu wyreżyserowanego przez Stevena Spielberga, który zdobył pięć Oscarów. Był także współkierownikiem produkcji i autorem noweli filmowej do filmu "Indiana Jones" ("Indiana Jones i Świątynia Zagłady"), który otrzymał dwie nominacje i Oscara za efekty.
W roku 1986 Lucas pełnił funkcję kierownika produkcji przy zrealizowanym na zlecenie Disneylandu trójwymiarowym filmie fantastyczno-muzycznym "Captain Eo" w reżyserii Francisa Forda Coppoli, w którym wystąpił Michael Jackson. Opracował także koncepcję tzw. Star Tours, jednej z największych atrakcji Disneylandów.
Lucas był autorem oryginalnej noweli filmowej i kierownikiem produkcji filmu "Willow" w reżyserii Rona Howarda, który wszedł na ekrany w roku 1988 i otrzymał trzy nominacje do Oscara.
Także w roku 1988 Lucas był kierownikiem produkcji filmu Francisa Forda Coppoli "Tucker: The Man and His Dream", który wyróżniono trzema nominacjami do Oscara. Rok później Lucas napisał nowelę filmową, która stała się podstawą filmu "Indiana Jones i ostatnia krucjata". Lucas pełnił przy nim także funkcję kierownika produkcji. Film zdobył Oscara za efekty dźwiękowe i był największym sukcesem kasowym roku.
Lucas był autorem noweli filmowej i kierownikiem produkcji serialu TV "Kroniki młodego Indiany Jonesa", którego premiera odbyła się w roku 1992. Serial wyróżniono nagrodą Banff Award dla najlepszego serialu odcinkowego, Złotym Globem dla najlepszego serialu dramatycznego, nagrodą Angel Award za wartości artystyczne, 12 Emmy i 26 dalszymi nominacjami do tej nagrody.
W roku 1992 George'a Lucasa uhonorowano nagrodą im. Irvinga G. Thalberga. Nagroda ta przyznawana jest przez Radę Członków Zarządu Amerykańskiej Akademii Filmowej za szczególne osiągnięcia na polu produkcji filmów.
Lucas był autorem noweli filmowej i kierownikiem produkcji filmu "Radioland Murders" (video: "Zabójcze radio") w roku 1994.
Dla upamiętnienia dwudziestej rocznicy premiery "Gwiezdnych wojen", która przypadła na rok 1997, Lucas ponownie wprowadził na ekrany trylogię, tym razem w bliższej jego artystycznym zamierzeniom "Wersji specjalnej". "Gwiezdne wojny", "Imperium kontratakuje" i "Powrót Jedi" weszły na ekrany kin w odrestaurowanych kopiach z cyfrowo zmiksowaną ścieżką dźwiękową, z nowymi scenami i wzbogaconymi efektami specjalnymi.
W ramach założonego w roku 1971 Lucasfilmu działa obecnie sześć firm: Lucasfilm Ltd., Lucas Online, LucasArts Entertainment Company LLC, Lucas Digital Ltd. LLC, Lucas Licensing Ltd. oraz Lucas Learning Ltd. Wokół Lucasfilmu skupiają się działania produkcyjne na potrzeby kina i telewizji oraz działania w ramach THX Group, która pracuje na rzecz poprawy warunków wyświetlania filmów w kinach i w ramach tzw. "kina domowego" oferując szereg specjalistycznych usług.
LucasArts jest wiodąca firmą w zakresie promowania produktów interaktywnych w świecie. Jej produkty zdobyły ponad 100 nagród przemysłu elektronicznego. Lucas Digital, w ramach którego działają Industrial Light & Magic oraz Skywalker Sound oferują produkcję efektów specjalnych i usługi postprodukcyjne w zakresie miksowania dźwięku producentom filmów fabularnych i reklamowych. Pracownicy ILM zdobyli 40 Oscarów, zrealizowane przez nich filmy wyróżniono 14 Oscarami za efekty specjalne, a ich samych - 14 nagrodami za osiągnięcia naukowe i techniczne. Pracowników Skywalker Sound uhonorowano 28 Oscarami za filmy, które wyróżniono 15 Oscarami za dźwięk i efekty dźwiękowe.
Lucas Licensing zajmuje się działaniami merchandisingowymi, a więc wdrażaniem produktów opartych na zrealizowanych przez Lucasfilm filmach kinowych i telewizyjnych. Lucas Learning zajmuje się programem "niepowszechnej edukacji" oferując atrakcyjne produkty interaktywne, które łączą walory edukacyjne z rozrywkowymi.
George Lucas jest przewodniczącym rady nadzorczej fundacji edukacyjnej George Lucas Educational Foundation i członkiem rady nadzorczej Artists Rights Foundation, the Joseph Campbell Foundation oraz Film Foundation. Jest ponadto członkiem rady pedagogicznej szkoły filmowo-telewizyjnej USC School of Cinema-Television.
Rick McCallum: produkcja
Rick McCallum rozpoczynał karierę producenta od współpracy z jednym z najbardziej cenionych scenarzystów brytyjskich, nieżyjącym już Dennisem Potterem, na planie filmu "Pennies From Heaven" (TVP: "Grosz z nieba") z udziałem Steve'a Martina i Bernadette Peters. MaCallum i Potter ponownie spotkali się na planie wysoko ocenionego przez krytykę sześcioodcinkowego serialu TV "Śpiewający detektyw".
McCallum był producentem dwóch filmów Nicholasa Roega, "Track 29" (TVP: "Tor 29") i "Castaway". Inne jego filmy to m.in.: "Blackeyes" wg Dennisa Pottera, "I Ought To Be In Pictures" (video, TVP: "Chcę być gwiazdą filmową") wg Neila Simona oraz dwa filmy wg scenariusza i w reżyserii Davida Hare'a: "Heading Home" z udziałem Gary'ego Oldmana i "Strapless" z Blair Brown i Bridget Fondą. Inny film McCalluma wg scenariusza Dennisa Pottera, "Dreamchild" (TVP: "Dziecko ze snów") zdobył trzy nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) i nagrodę Evening Standard dla najlepszej aktorki (Coral Browne).
Dla telewizji McCallum wyprodukował film zrealizowany przez HBO "On Tidy Endings" wg scenariusza Harvey'a Fiersteina z udziałem jego samego i Stockard Channing. Film otrzymał cztery nagrody CableAce Awards, w tym za najlepszy film, reżyserię i scenariusz. Wyprodukował ponadto teledysk zespołu Rolling Stones "Undercover", który wyróżniono nagrodą MTV za najlepszy teledysk dekady.
Od 1990 roku McCallum ściśle współpracuje z George'em Lucasem. Wśród ich wspólnych dokonań jest film "Radioland Murders" (video: "Zabójcze radio") i serial TV "Kroniki młodego Indiany Jonesa". Realizacja serialu zajęła cztery lata, zdjęcia kręcono w 27 krajach. Wyróżniono go nagrodą Banff Award dla najlepszego serialu odcinkowego, Złotym Globem dla najlepszego serialu dramatycznego, nagrodą Angel Award za wartości artystyczne, 12 Emmy i 26 dalszymi nominacjami do tej nagrody. Poszczególne odcinki reżyserowali: Bille August, Mike Newell, Nicholas Roeg, Carl Schultz, Simon Wincer, David Hare, Deepa Mehta, Rene Manzor, Gavin Millar i Terry Jones.
McCallum był producentem specjalnej wersji trylogii "Gwiezdnych wojen", a po ukończeniu prac nad "Częścią I" przygotowuje realizację "Części II".
John Williams: muzyka
John Williams jest pieciokrotnym laureatem Oscara, za muzykę do: "Listy Schindlera", "E.T.", "Szczęk", "Gwiezdnych wojen" i "Fiddler on the Roof" (kierownictwo muzyczne, TVP, video: "Skrzypek na dachu"). Był ponadto 37-krotnie nominowany do tej nagrody, otrzymał także 16 nagród Grammy i 14 dalszych nominacji.
Inne filmy z jego muzyką to m.in.: "Mamuśka", "Szeregowiec Ryan", "Amistad", "Siedem lat w Tybecie", "Nixon", "Uśpieni", "Rosewood" (video: "Rosewood w ogniu"), "Koniokrady", "Tragedia Posejdona", "Płonący wieżowiec", "Trze sienie ziemi", "Sugarland Express", "Bliskie spotkania trzeciego stopnia", "The Fury" (video: "Furia"), "Superman", "Imperium kontratakuje", "Powrót Jedi", "1941", "Poszukiwacze zaginionej arki", "Indiana Jones" ("Indiana Jones i Świątynia Zagłady"), "Indiana Jones i ostatnia krucjata", "Czarownice z Eastwick", "Imperium słońca", "The Accidental Tourist" (video, TVP: "Przypadkowy turysta"), "Always" (TVP: "Na zawsze"), "Kevin - sam w domu", "Hook", "Za horyzontem", "Jurassic Park" i "Zaginiony świat – Jurassic Park" oraz "Sabrina".
Jest ponadto autorem sygnału dźwiękowego sieci NBC i sygnału otwierającego Igrzyska Olimpijskie 1988 oraz licznych utworów koncertowych, dwóch symfonii i koncertów na flet, tubę, skrzypce, klarnet, fagot, wiolonczelę i trąbkę. Przez trzynaście lat był kierownikiem muzycznym Boston Pops Orchestra, obecnie piastuje funkcję jej dyrygenta honorowego. Regularnie koncertuje z najsłynniejszymi orkiestrami na świecie.
Gavin Bocquet: scenografia
Gavin Bocquet ukończył politechnikę w Newcastle, gdzie studiował wzornictwo przemysłowe oraz Royal College of Art. Karierę rozpoczynał jako rysownik na planie "Człowieka słonia" i "Powrotu Jedi". Cztery lata później awansował na asystenta scenografa na planie "Return to Oz" i "Piramidy strachu".
Zanim Bocquet rozpoczął pracę nad "Imperium słońca" był już samodzielnym kierownikiem artystycznym. Inne jego filmy jako kierownika artystycznego to m.in.: "Niebezpieczne związki", "Eric the Viking" (video: "Eryk Wiking") oraz "Cry Freedom" (video, TVP: "Krzyk wolności"). Na planie tych filmów pracował pod kierunkiem Stuarta Craiga, którego obok Normana Reynoldsa, uważa za swego mentora.
Jako scenograf zrealizował m.in. brytyjski serial TV "Yellowthread Street", amerykański serial TV "Kroniki młodego Indiany Jonesa", za który otrzymał Emmy i dwie dalsze nominacje do tej nagrody oraz filmy "Kafka" (TVP: "Kafka") i "Radioland Murders" (video: "Zabójcze radio").
Robin Gurland: casting
Robin Gurland rozpoczynała karierę jako kierownik obsady w rejonie Bay Area. Ma w dorobku m.in. następujące filmy: "Life With Mikey" (wydany u nas na kasetach video), "Forrest Gump", "Little Panda" (video: "Przygody małej pandy"), "Kiedy mężczyzna kocha kobietę", "Klub szczęścia", "Młodzi gniewni", "Szybcy i martwi", "Redwood Curtain", "Złote wrota", "James and the Giant Peach" i "The Education of Little Tree" (wyświetlany w TVP, jako konsultant).
David Tattersall: zdjęcia
David Tattersall urodził się i wychował w Wielkiej Brytanii. Ukończył z wyróżnieniem wydział sztuk pięknych Goldsmith College w Londynie. Studiował także sztukę operatorską w National Film and Television School.
Wielkie uznanie zdobyły jego filmy szkolne, "King's Christmas", "Caprice" i "Metropolis Apocalypse". "King's Christmas" był nominowany do nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej (BAFTA) za najlepszy film krótkometrażowy w 1987, "Caprice" pokazywany był na festiwalach w Edynburgu i Mediolanie, "Metropolis Apocalypse" - w Cannes.
David Tattersall ma w dorobku zdjęcia do filmów kinowych "The Bridge", "Radioland Murders" (video: "Zabójcze radio"), "Moll Flanders" (video: "Moll Flanders"), "The Wind in the Willows" (video: "O czym szumią wierzby") i "Con Air - Lot skazańców".
Dla telewizji zrealizował seriale "Yellowthread Street" i "Kroniki młodego Indiany Jonesa", za który otrzymał Emmy i nominację do nagrody Amerykańskiego Stowarzyszenia Operatorów (A.S.C.).
Nick Dudman: kreacja stworów
Nick Dudman od lat współpracuje z Lucasfilmem, ma w dorobku filmy "Powrót Jedi", "Willow" oraz "Indiana Jones i ostatnia krucjata". Karierę rozpoczynał jako asystent Stuarta Freeborna na planie "Imperium kontratakuje", na którym pracował nad postacią Yody.
Po czterech latach terminowania u Freeborna na planie m.in. "Supermana II" (TVP: "Superman II") i "Top Secret!" zadebiutował filmem Ridley'a Scotta "Legend" (video: "Legenda"). Jego dalsze filmy to m.in.: "Mona Lisa", "High Spirits" (video, TVP: "Duchy górą"), "Wywiad z wampirem", "Batman" i "Sędzia Dredd". Na planie "Piątego elementu" Luca Bessona dowodził pięćdziesięciopięcioosobową ekipą.
Dudman wdrożył nowy materiał, nazwany Dermplastem, który pozwala uzyskać niezwykle przekonujący efekt starzenia się. Można go nabyć wyłącznie w jego firmie, która nosi nazwę "Świnie mogą fruwać" ("Pigs Might Fly").
Trisha Biggar: kostiumy
Trisha Biggar kształciła się w Wimbledon School of Art, współpracowała z kilkoma prestiżowymi brytyjskimi zespołami teatralnymi, w tym Glasgow Citizens' Theatre i Opera North w Leeds.
Zaprojektowała kostiumy do filmów "Silent Scream" (TVP: "Niemy krzyk"), wyróżnionego m.in. przyznawaną przez Brytyjską Akademię Filmową nagrodą Michaela Powella za najlepszy film roku oraz specjalną nagrodą jury na festiwalu w Berlinie oraz "Wild West", który wyróżniono nagrodą krytyków na festiwalu w Edynburgu.
Jest także autorką kostiumów do m.in. następujących filmów i seriali TV: "Moll Flanders" (nominacja do nagrody Brytyjskiej Akademii Filmowej za kostiumy), "The Missing Postman", "The Mug's Game", "Saigon Baby", "Truth or Dare", "Kroniki młodego Indiany Jonesa", "Love Hurts", "Van der Valk" i "A Class Act".
Dennis Muren: koordynacja efektów specjalnych
Dennis Muren jest starszym konsultantem do spraw efektów specjalnych w Industrial Light & Magic. Jako laureat 8 Oscarów za efekty specjalne aktywnie angażuje się w opracowywanie i wdrażanie nowych technik trickowych.
Wśród jego licznych filmów są m.in.: "Zaginiony świat - Jurassic Park", "Casper", "Jurassic Park", "Terminator 2 - Ostateczna rozgrywka", "Otchłań", "Interkosmos", "Piramida strachu", "Indiana Jones" ("Indiana Jones i Świątynia Zagłady"), "Powrót Jedi" i "E.T.".
Paul Martin Smith: montaż
Paul Martin Smith wychowywał się w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie i Europie. Współpracował z teatrem w Nantucket w stanie Massachusetts, studiował fotografię w Corcoran School of Art w Waszyngtonie. Karierę filmową rozpoczynał jako asystent operatora filmów dokumentalnych realizowanych na zlecenie USIA. W roku 1971 wyprodukował film dokumentalny "The Animals are Crying", który przyniósł mu szereg nagród.
Od roku 1973 pracuje w Londynie, Ameryce i Europie, zmontował przeszło 70 godzin materiałów nakręconych na potrzeby filmów obyczajowych, komediowych, dokumentalnych, reklamowych i teledysków. Ma w dorobku m.in. filmy kinowe "Born American" i "The Matchmaker", telewizyjne - "The Canterville Ghost" i "Unforgivable", serial "Kroniki młodego Indiany Jonesa" i "Ziemia 2" oraz dokumenty "Gunfight U.S.A." i "Cold Spring New Dawn".
Scott Squires: koordynacja efektów specjalnych
Scott Squires zasłynął pionierskimi rozwiązaniami w zakresie wykorzystania komputera i technik cyfrowych przy produkcji filmu. Opracował m.in. technikę, dzięki której zrealizowano niezapomnianą sekwencję rozstępujących się chmur w "Bliskich spotkaniach trzeciego stopnia".
Był współzałożycielem powstałego w roku 1979 studia Dream Quest Images. Przez sześć lat sprawował w nim funkcję prezesa i koordynatora do spraw efektów specjalnych. W Dream Quest Images powstały efekty specjalne do m.in. następujących filmów: "Błękitny grom", "The Adventures of Bukaroo Banzai Across the Eight Dimension" (video, TVP: "Przygody Buckaroo Banzai"), "Deal of the Century", "One From the Heart" (TVP: "Ten od serca") i "Blade Runner" (video, TVP: "Łowca androidów", wersja specjalna tego filmu była wyświetlana w polskich kinach pt. "Łowca robotów - wersja reżyserska"). W roku 1985 Squires dołączył do Industrial Light & Magic.
W roku 1994 Squires otrzymał nagrodę za osiągnięcia naukowe i techniczne, przyznawaną przez Amerykańską Akademię Filmową za swe pionierskie działania z wykorzystaniem skanera przy produkcji filmów. Za filmy "Maska" i "Ostatni smok" otrzymał nominacje do Oscara za efekty specjalne.
Ben Burtt: koncepcja dźwięku
Ben Burtt przyczynił się do sukcesu pierwszej trylogii "Gwiezdnych wojen" opracowując tło dźwiękowe, w tym m.in. niezapomniany "głos" robota R2-D2 oraz odgłosy towarzyszące walkom na świetlne miecze i pościgom na skuterach.
Dwadzieścia lat później Burtt przez pół roku pracował nad ponownym miksem dźwiękowym trylogii na potrzeby jej wersji specjalnej obejmującym montaż efektów dźwiękowych, muzyki i dialogów zaczerpniętych z oryginalnych nagrań.
Ben Burtt urodził się w Syracuse w stanie Nowy Jork, ukończył wydział fizyki. W roku 1970 filmem "Yankee Squadron" wygrał Ogólnokrajowy Festiwal Filmów Studenckich (National Student Film Festival). Efekty specjalne do filmu "Genesis" zapewniły mu stypendium w USC, który ukończył ze stopniem w zakresie produkcji filmowej. Burtt od dwudziestu trzech lat pracuje w przemyśle filmowym jako dźwiękowiec, montażysta, scenarzysta i reżyser. Jako swoje zainteresowania wymienia: "swoje dzieci, historię kina, kolarstwo górskie, narciarstwo oraz lektury z zakresu historii, astronomii i nauki".
Przez piętnaście lat związany był z Lucasfilmem. Jest czterokrotnym laureatem Oscara za dźwięk i montaż efektów dźwiękowych do filmów: "Gwiezdne wojny", "E.T.", "Poszukiwacze zaginionej arki" i "Indiana Jones i ostatnia krucjata". Inne jego filmy to m.in.: "Indiana Jones" ("Indiana Jones i Świątynia Zagłady"), "Imperium kontratakuje", "Powrót Jedi", "Always" (TVP: "Na zawsze"), "Willow", "Obcy – 8 pasażer Nostromo", "More American Graffiti", "Kaczor Howard", "The Dark Crystal" (TVP: "Ciemny kryształ"), "Nutcraker - The Motion Picture", "The Dream is Alive", "Alamo" (video, TVP: "Zatoka Alamo") i "Niagara".
Od roku 1990 działa niezależnie i pracuje jako reżyser. Był reżyserem drugiej ekipy przy 20 odcinkach serialu TV "Kroniki młodego Indiany Jonesa". Montował także cztery odcinki serialu "Młody Indiana Jones". Wyreżyserował film "Blue Planet" pokazywany w wielkoekranowych kinach IMAX, wyreżyserował i był współautorem scenariusza filmu "Special Effects", także dla IMAX. Był scenarzystą animowanego serialu TV Lucasfilmu "Droids", w tym jego godzinnego odcinka specjalnego zatytułowanego "The Great Heep".
John Knoll: koordynacja efektów specjalnych
John Knoll specjalizuje się w wykorzystaniu grafiki komputerowej przy tworzeniu efektów specjalnych. Wraz z bratem opracował Photoshop, program ułatwiający komputerową obróbkę obrazów. Projektował obrazy komputerowe do filmu "Otchłań", za który studio ILM otrzymało swego dziesiątego Oscara za efekty specjalne.
Inne jego filmy to m.in.: "Star Trek: First Contact" (video: "Star Trek - Pierwszy kontakt"), "Gwiezdne wojny - wersja specjalna", "Mission: Impossible" i "Star Trek – Pokolenia".
Gary Rydstrom: dyrektor d/s kreacji Skywalker Sound
Gary Rydstrom rozpoczął pracę w Lucasfilmie w roku 1983 od posady operatora w dyżurce. Potem m.in. miksował dźwięk i efekty specjalne. W roku 1998 mianowano go dyrektorem do spraw kreacji w Skywalker Sound. Rydstrom pracuje przy filmach kinowych, telewizyjnych, reklamowych i filmach stanowiących atrakcję parków rozrywki. Ukończył USC School of Cinema and Television. Jest laureatem 7 Oscarów za dźwięk i montaż efektów dźwiękowych do filmów "Szeregowiec Ryan", "Titanic", "Jurassic Park" i "Terminator 2 - Ostateczna rozgrywka".
Rob Coleman: koordynacja animacji
Rob Coleman rozpoczął pracę w ILM w roku 1993 od efektów specjalnych do filmu "Maska". Następne jego filmy to m.in.: "Faceci w czerni", "Ostatni smok", "The Indian in the Cupboard" (video: "Indianin w kredensie"), "W paszczy szaleństwa" i "Star Trek - Pokolenia".
Coleman rozpoczynał karierę serialem TV "Captain Power", pierwszym, który łączył postacie animowane komputerowo z żywymi aktorami. Serial zdobył nagrodę Gemini, kanadyjski odpowiednik Emmy. Coleman ma w dorobku filmy telewizyjne i reklamowe, animowany film zrealizowany na zlecenie Światowej Organizacji Zdrowia, loga, sygnały animowane i zajawki, które zrealizował w założonym przez siebie niewielkim studio.