Winona Ryder: Gwiazda lat 90. długo żyła w zapomnieniu. Co się z nią dzieje?

"Czy zdarzyło ci się kiedyś pomylić sen z rzeczywistością? Albo ukraść coś, mając pieniądze? Może byłam po prostu szalona. A może to wpływ lat 60., a może byłam po prostu dziewczyną uwikłaną?" - tak o sobie mówi Winona Ryder, której spektakularna kariera runęła w gruzach, gdy oskarżono ją o kradzież i nielegalne posiadanie leków na receptę.

Była ikoną i twarzą całego pokolenia, a potem nagle nikt nie chciał z nią pracować. "Jest zbyt niestabilna. To wariatka" - mówiło się o niej w Hollywood.

Film dokumentalny "Winona Ryder: mistrzyni, outsiderka", który jest filmowym portretem jednej z najwrażliwszych i najzdolniejszych amerykańskich aktorek, można obejrzeć na kanale ARTE.tv.

Kariera Winony Ryder zaczęła się spektakularnie w 1988 roku, rolą w "Soku z żuka" Tima Burtona. Miała wtedy 17 lat. Potem znakomite kreacje stworzyła w filmach: "Wiek niewinności", "Przerwana lekcja muzyki", "Noc na Ziemi", "Dracula", "Dom dusz" czy "Obcy: Przebudzenie". Kiedy była u szczytu sławy, wycofała się z życia aktorskiego, walcząc ze swymi demonami i uzależnieniami. Niedawno powróciła na szczyt w głośnym i mrocznym hicie Netflixa - serialu "Stranger Things".

Gwiazda lat 90. przez długie lata żyła w zapomnieniu. Co się z nią działo i co robi teraz?

Jej życie to gotowy scenariusz na fascynujący film... dramatyczny. Zawsze była outsiderką. Dorastała w otoczeniu książek i bitników - w domu jej rodziców bywali Aldous Huxley i Allen Ginsberg, a jej ojcem chrzestnym jest Timothy Leary, który w latach 60. XX wieku stał się narkotykowym prorokiem i zachęcał młodych ludzi do kwestionowania wartości drobnomieszczańskiej Ameryki.

Jako introwertyczna i marzycielska nastolatka nie znajdowała miejsca wśród rówieśników. Już w szkole średniej pisała scenariusze dla Martina Scorsese, a prosto ze szkoły filmowej w San Francisco trafiła do filmu Tima Burtona "Sok z żuka". I tak świat poznał Winonę Ryder i zakochał się w niej.

Była też wielką miłością Johnny'ego Deppa, który poprosił ją o rękę po zaledwie 5 miesiącach znajomości. Para była razem od 1989 do 1993 roku, przez trzy lata będąc narzeczeństwem, a Depp wytatuował sobie nawet na ramieniu napis: "Winona Forever" (który po zerwaniu zamienił na "Wino Forever").

Dostawała milionowe gaże za role i stała się prawdziwą gwiazdą filmową. Grała u najlepszych reżyserów świata: Tima Burtona, Francisa Forda Copolli, Martina Scorsese, Jima Jarmuscha i zdobyła nominacje do Złotego Globu i Oscara.

Była pierwszą aktorką od czasów Natalie Wood, która na ekranie zmieniała się z dziecka w dorosłą kobietę.

Kiedy wydawało się, że wszystko w życiu aktorki układa się wspaniale, 2001 rok załamał jej aktorską karierę. 12 grudnia 2001 roku Winona Ryder została aresztowana z zarzutami sklepowych kradzieży w Beverly Hills. Miała wynieść warte 5500 dolarów ubrania i akcesoria.

Ówczesny prokurator okręgowy Los Angeles postanowił na jej przykładzie zrobić "modelowy proces". Liczne pertraktacje nie przyniosły skutki w postaci ugody. Dodatkowo aktorkę oskarżono o korzystanie z lekarstw bez ważnych recept. Wreszcie po roku gwiazda została skazana na 3 lata więzienia w zawieszeniu, grzywnę, 480 godzin prac społecznych i nadzór psychologa.

W 2002 roku pojawiły się dwa filmy z jej udziałem, do których zdjęcia powstały przed jej aresztowaniem: komedie "Simone" i Mr. Deeds - Milioner z przypadku" - ten drugi chociaż zupełnie nieudany, okazał się największym sukcesem komercyjnym w karierze Ryder (126 mln dolarów), ale później było już coraz gorzej. Po wyroku Ryder postanowiła się wycofać.

"Zaczynasz się wtedy interesować innymi rzeczami" - przyznała w rozmowie z "Marie Claire". Z perspektywy lat podkreśla, że to najlepsze, co mogło jej się stać. "To pomogło mi zrozumieć, że kocham aktorstwo, uwielbiam grać, chcę to robić. Równocześnie pokazało mi, że są inne rzeczy, że nie chodzi tu wyłącznie o mnie, o robienie filmów" - wyjaśniła w rozmowie z "Interview".

Wydawało się, że po aferze z kradzieżą Winona Ryder zniknie z ekranu na zawsze. W 2010 roku aktorka zagrała znakomitą, ale w gruncie rzeczy trzecioplanową rolę w "Czarnym łabędziu" Darrena Aronofsky'ego.

W wielkim stylu powróciła dopiero w 2016 roku, dzięki roli w mrocznym serialu Netfliksa "Stranger Things". Mało która produkcja odniosła w ostatnich latach taki sukces. W 2020 roku świetną kreację aktorka stworzyła również w produkcji HBO "Spisek przeciw Ameryce".

Czas na powrót do kina?

Dokument "Winona Ryder: mistrzyni, outsiderka" to wnikliwy portret niezwykle utalentowanej, wrażliwej i skomplikowanej kobiety. W filmie o aktorce wypowiadają się znani twórcy kina i dziennikarze, ona sama nie zabiera głosu. Film jest dostępny za darmo do 8 lipca na platformie VOD ARTE.tv.