Mija rok od ataku Rosji na Ukrainę. Te filmy obejrzysz za darmo w internecie

W związku z pierwszą rocznicą wybuchu wojny w Ukrainie bezpłatny serwis streamingowy Arte.tv przygotował przegląd ośmiu filmów dokumentalnych poświęconych tej tematyce. Pozwolą one przyjrzeć się temu konfliktowi z bliska, spojrzeć na wydarzenia z innej perspektywy, a także odpowiedzieć sobie na pytanie "dlaczego Ukraina?". Polscy widzowie mogą także obejrzeć poruszający serial "Mama", który powstał w oparciu o prawdziwą historię.

Polska z racji na swoje położenie geograficzne jest szczególnie zaangażowana w wojnę w Ukrainie - nasze granice od początku konfliktu przekroczyło ponad dziewięć i pół miliona osób. Film dokumentalny "Polska - Ukraina: granica solidarności" opowiada o masowym wsparciu, jakiego Polacy udzielają Ukraińcom, pomimo trudnej i krwawej wspólnej historii. Reżyser filmu - Lech Kowalski, którego rodzina uciekła z komunistycznej Polski, staje się uczestnikiem najnowszych wydarzeń - jedzie z konwojem do Ukrainy, czeka z uchodźcami na granicy, rozmawia zarówno z mieszkańcami przygranicznych miejscowości, jak i stacjonującymi tam żołnierzami NATO. W jego reportażu widzimy solidarność, którą wykazali się Polacy i Polki przyjmujący pod swój dach uchodźców, mobilizację wiejskich gospodyń, które żywiły przybyszów, czy odwagę kierowców, którzy jeździli z konwojami humanitarnymi do Ukrainy. Mimo to, wspomnienia rzezi wołyńskiej i duch Bandery są nadal żywe w polskiej świadomości. Jakie są nasze granice solidarności?

Kolejny warty uwagi dokument to obraz "Dlaczego Ukraina?", którego autorem jest słynny francuski filozof, pisarz i scenarzysta filmowy Bernard-Henri Lévy. Nie bacząc na niebezpieczeństwo, już w pierwszych dniach wojny udaje się wraz ze swoją ekipą filmową do Ukrainy, w samo oko cyklonu, epicentrum najbardziej dramatycznych wydarzeń. Film pokazuje Kijów i powstańczą Odessę, grozę zamordowanych w Buczy, metamorfozę prezydenta Zełeńskiego i cywilów z Borodianki, miasto Zaporożec i mozolną ochronę jego elektrowni atomowej. Od linii frontu do obywatelskiego oporu, od spotkań z Tymoszenko i Zełenskim po rozmowy z anonimowymi uczestnikami tego brutalnego konfliktu, od Majdanu po bohaterską obronę terytorium Ukrainy. 

Bernard-Henri Lévy buduje obraz tego światowego konfliktu i jego ewentualnych skutków dla Europy. Sfilmował wojnę w Ukrainie, aby nakłonić Europę do działania. Jego przejmujący dokument rezonuje jak wołanie o pomoc, w imię demokracji i wolności. Przed wojną świat poświęcał Ukrainie niewiele uwagi. Teraz od jej zwycięstwa lub przegranej zależą losy całej Europy.  

Kolejna propozycja ARTE.TV to poetycki portret przedwojennego Mariupola, miasta czerpiącego bogactwo z hut i kopalń węgla, autorstwa litewskiego reżysera Mantasa Kvedaraviciusa, który zginął 2 kwietnia 2022 roku podczas rosyjskiej inwazji na Mariupol. Bohaterem filmu jest to położone we wschodniej Ukrainie miasto i jego mieszkańcy. To półmilionowe miasto, które teraz w 90% jest zniszczone. W 2016 roku, gdy bomby spadały na obrzeża miasta, stawało się powoli jasne, że szykuje się wojna. Mimo zagrożenia życie toczyło się tam normalnym torem, ze swoimi radościami, miłościami i smutkami, w rytm cerkiewnych dzwonów oraz przyjeżdżających i odjeżdżających tramwajów. Młody litewski reżyser Mantas Kvedaravicius, którego twórczość obraca się wokół figury nieobecności i materialności ciała w strefach konfliktu, stworzył przejmujący portret miasta dotkniętego katastrofą w czasie "rozejmu". Druga część filmu tego samego autora, "Mariupol 2" w 2022 roku zdobyła wyróżnienie na festiwalu w Cannes oraz Europejską Nagrodę Filmową za najlepszy film dokumentalny.  

Widzowie Arte.tv mogą też zobaczyć dokument "Lwów - szpital w czasie wojny", którego bohaterka - anestezjolożka Vira Primakova, kieruje oddziałem intensywnej terapii w szpitalu dziecięcym Okhmatdyt we Lwowie na zachodniej Ukrainie. Podczas gdy jej mąż walczy na froncie, jej wojna toczy się na oddziale, gdzie codziennie leczeni są mali pacjenci z Kijowa, Mariupola i innych miejscowości. Podczas przerw na papierosa słucha nieustannego dźwięku syren i widzi kolejne bombardowania nawiedzające Lwów i okolice. Lekarka oprócz opieki medycznej oferuje wsparcie psychologiczne rannym i ich bliskim.

Z kolei "Zełeński vs. Putin. Starcie osobowości" analizuje, jak prezydenci Rosji i Ukrainy ukształtowali przebieg pierwszego roku wojny, i jaki wpływ ich postawy, decyzje oraz osobowości mają na zwycięstwo lub porażkę rządzonych przez nich krajów.

W "Głosach z wygnania" urodzona w Rosji i mieszkająca na emigracji w Szwajcarii reżyserka Elena Hazanov opowiada o dramatycznych dla rodzin skutkach wojny. Reżyserka śledzi pierwsze kroki ukraińskich kobiet i dzieci, które musiały zostawić swoich ojców, braci i mężów i uciekać ze swoich domów w Ukrainie. Sama Elena Hazanov przybyła do Szwajcarii jako uchodźczyni polityczna w wieku dwunastu lat, dlatego w swoim filmie rysuje paralelę między niesamowitą solidarnością okazaną okazaną ukraińskim uchodźcom w Szwajcarii, a jej własnymi doświadczeniami z wygnania.  

"CNTRL+Z" to bezprecedensowy wgląd w rosyjskie społeczeństwo, które od czasu inwazji na Ukrainę 24 lutego 2022 roku stało się niedostępne dla zagranicznych mediów. Dokument ukazuje wewnętrzne życie rodzin, których synowie i mężowie walczą na wojnie, której nie wolno tak nazywać i która jest napędzana przez zmasowaną propagandę państwową.

Dokument "Ukraina - losy Europy" bada z kolei ostatnie sto lat ukraińskiej historii, pokazuje z czego składa się tożsamość Ukrainy i dlaczego Putin próbuje jej zaprzeczyć. Pokazuje, gdzie leżą historyczne przyczyny obecnej wojny i jakie wydarzenia kształtowały jej losy: wojny, rewolucje, katastrofa atomowa w Czarnobylu. Historia może być pożywką dla wojen, ale jej krytyczne zrozumienie może być też pierwszym krokiem do pokoju.

Arte.tv przygotowało dla swoich widzów także oparty na faktach, przejmujący serial "Mama", który opowiada historię Niny Petrivny, chirurżki z Żytomierza. Jej syn zaginął podczas wojny, a ona postanawia go odnaleźć za wszelką cenę, dlatego wyrusza do okupowanego Donbasu. Pomimo przeciwności losu, otaczającej jej śmierci i zdrady, nie poddaje się, a nawet postanawia uratować inne życie... Kobieta bierze pod opiekę rosyjskiego chłopca, pokazując, że życie dziecka ma nadrzędną wartość, a miłość i chęć niesienia pomocy przezwycięża mroki wojny.