Andrzej Żuławski nie żyje!
Andrzej Żuławski, wybitny reżyser, scenarzysta i aktor, nie żyje. Twórca zmarł w szpitalu na oddziale intensywnej terapii. Od kilku lat walczył z chorobą nowotworową. Miał 75 lat.
Jeszcze wczoraj na Facebooku jego syn, Xawery Żuławski, informował, że stan ojca jest bardzo ciężki i "nie pozostawia złudzeń".
"Stan zaawansowania choroby nie pozostawia złudzeń" - napisał wczoraj późnym wieczorem na portalu społecznościowym Xawery Żuławski syn reżysera.
"Jest mi bardzo ciężko pisać te słowa, ale to ważne szczególnie teraz, kiedy jego ostatni film zaczyna 'żyć' własnym życiem... Pomyślcie o nim. Kosmos" - dodał.
Film, o którym wspominał Xawery Żuławski, to właśnie "Kosmos" wg ostatniej powieści Witolda Gombrowicza. Andrzej Żuławski zdobył za niego nagrodę Srebrnego Lamparta w kategorii reżyserskiej.
Artysta przegrał jednak walkę z chorobą nowotworową. 22 listopada 2015 roku Andrzej Żuławski obchodził 75. urodziny.
"Wykreował świat, w którym panuje jarmarczna apokalipsa. Świat w stanie widowiskowego, malowniczego rozkładu, dekadenckiego łamania wszelkich norm etycznych, świat zaczadzony złem" - napisano niegdyś o jego twórczości na łamach magazynu "Film".
Żuławski - uważany za reżysera kontrowersyjnego, lubiącego szokować widza - sam o sobie mówił w wywiadach: "Jestem osobnikiem krnąbrnym". "Robię filmy o tym, co mnie torturuje, a kobiety służą mi za medium" - to inna z jego wypowiedzi.
Żuławski urodził się 22 listopada 1940 r. we Lwowie. Szkołę średnią skończył we Francji. Studiował na wydziale reżyserii wyższej szkoły filmowej IDHEC w Paryżu (Institut des Hautes Etudes Cinematographiques, ukończył ją w 1965 r.). Ojciec przyszłego filmowca, pisarz i dyplomata - Mirosław Żuławski, w latach 1956-1965 pracował w Paryżu, reprezentując Polskę w UNESCO.
Na początku swojej filmowej kariery Andrzej Żuławski był asystentem i drugim reżyserem u Andrzeja Wajdy - na planach jego filmów "Samson" (1961), "Miłość dwudziestolatków" (1962) i "Popioły" (1965).
Pierwszym głośnym filmem Żuławskiego była "Trzecia część nocy" z 1971 r., gdzie główne role zagrali Małgorzata Braunek i Leszek Teleszyński, a autorem zdjęć był Witold Sobociński. W "Trzeciej części nocy", z akcją osadzoną w czasie II wojny światowej, tematyka okupacyjna jest tłem dla rozważań o uniwersalnych problemach: miłości, wierności, odwadze i śmierci.
W 1972 r. Żuławski zrealizował film grozy "Diabeł", który cenzura zatrzymała na 16 lat (premiera odbyła się dopiero w 1988 r.)., a następny film, "Najważniejsze to kochać" (1975), nakręcił poza Polską; była to wspólna produkcja RFN, Francji i Włoch, a wystąpili w niej Romy Schneider i Klaus Kinski.
W "Opętaniu" z 1981 r. - dramacie psychologicznym z cechami horroru, uważanym przez wielu krytyków za najlepszy film Żuławskiego - główne role zagrali Isabelle Adjani i Sam Neill. Adjani otrzymała za tę kreację Nagrodę Jury w Cannes dla najlepszej aktorki.
Kolejnymi filmami Żuławskiego były "Kobieta publiczna" (1984) i "Narwana miłość" (1985). "Narwana miłość" to swobodna adaptacja powieści Fiodora Dostojewskiego "Idiota", w jednej z ról w tym filmie wystąpiła Sophie Marceau.
Marceau - nazywana przez Żuławskiego Zośką, młodsza od reżysera o 26 lat - była przez 17 lat, do 2001 r., jego życiową partnerką. W 1995 r. urodziła Żuławskiemu syna, Vincenta. Matką starszego syna Żuławskiego - Xawerego (ur. 1971), reżysera filmowego, twórcy "Wojny-polsko ruskiej" - jest Małgorzata Braunek.
W 1989 r. odbyła się polska premiera filmu fantastycznego "Na srebrnym globie", o grupie badaczy kosmosu, którzy opuszczają Ziemię w poszukiwaniu wolności i szczęścia, lądują na nieznanej planecie i rozpoczynają budowę nowej cywilizacji. Żuławski pracował nad nim przez 12 lat (produkcję filmu blokowały władze PRL). Scenariusz oparł na powieści swojego stryjecznego dziadka, pisarza Jerzego Żuławskiego.
Żuławski ma też w dorobku filmy: "Borys Godunow" (1989), "Moje noce są piękniejsze niż twoje dni" (1989), "Błękitna nuta" (1990), "Szamanka" (1996, z Iwoną Petry w roli kobiety, która zabija swojego kochanka) oraz "Wierność" (2000).
W 2002 r. pojawił się jako aktor w serialu telewizyjnym "Niebezpieczne związki", wspólnej produkcji Wielkiej Brytanii, Francji i Kanady, zrealizowanej według powieści Choderlos de Laclos. Wcielił się w postać Antoine'a Gercourta. Główne role w tym serialu grali: Catherine Deneuve, Rupert Everett, Nastassja Kinski i Leelee Sobieski.
W 2002 r. został uhonorowany francuskim Orderem Legii Honorowej.
W 2010 r. wiele kontrowersji wzbudziła książka Andrzeja Żuławskiego pt. "Nocnik", z powodu której aktorka Weronika Rosati wytoczyła reżyserowi proces o ochronę dóbr osobistych.
W sierpniu 2015 premierę miał najnowszy film Żuławskiego - "Kosmos" - ekranizacja powieści Witolda Gombrowicza. Artysta otrzymał za niego nagrodę dla najlepszego reżysera na festiwalu filmowym w Locarno. Nagroda dla Żuławskiego jako dla najlepszego reżysera to "najlepszy sposób, by zachęcić tego wyrafinowanego autora, żeby nie zwlekał zbyt długo z powrotem za kamerę" - głosił komunikat na festiwalowej stronie internetowej, w którym "Kosmos" nazwany został "thrillerem egzystencjalnym".
"Kino to jest drzewo. Siedzimy na różnych gałęziach, ale to jest jedno drzewo" - Żuławski mówił w wywiadzie udzielonym RMF FM. Pytany, dlaczego przez długi czas nie kręcił filmów, stwierdził: "Polska mnie po prostu nie lubi i ta Polska, która mogłaby dać pieniądze na film, ich nie daje. Na szczęście, to tylko kino".
