Kandahar

"Kandahar" to drugi po "Rowerzyście" film fabularny Mohsena Makhmalbafa, poruszający tematykę afgańską. W przededniu amerykańskich nalotów ten wybitny artysta irański zabrał głos w sprawie tragicznego losu tego kraju. Sam reżyser określa styl swoich filmów jako poetycki realizm. Określanie to doskonale pasuje także do Kandaharu, opisującego skomplikowaną sytuację w Afganistanie. Jest to unikalne świadectwo artysty, oparte na faktach i autentycznych przeżyciach dziennikarki Paziry, która w filmie Makhmalbafa gra sama siebie. "Kandahar" nie jest ani dokumentem ani filmem fabularnym. Dzieło Makhmalbafa sytuuje się gdzieś pomiędzy tymi dwoma formami. To pierwszy film ukazujący współczesny Afganistan z innej niż dotychczas perspektywy: z perspektywy świadka, uczestnika tamtejszych wydarzeń. Nie jest to migawka telewizyjna, reportaż czy też program publicystyczny, lecz osobiste spojrzenie na Afganistan, refleksja wybitnego artysty, który był w Afganistanie i przejął się losem tego kraju i ludzi go zamieszkujących. "Kandahar" opowiada historię młodej dziennikarki, Nafas, aktualnie mieszkającej w Kanadzie, która jako dziecko wyemigrowała z Afganistanu. Teraz jedzie do swojej ojczyzny. Jej siostra chce popełnić samobójstwo podczas najbliższego zaćmienia Słońca. Nafas postanawia odwieść ją od tego zamiaru. Ścigając się ze Słońcem, przemierza kraj ogarnięty wojną z talibami. "Kandahar" porusza tematy głodu, biedy, totalitaryzmu, stosowania min. Opowiada też o sytuacji tamtejszych kobiet. Niektóre ujęcia przypominają formą neorealizm, inne surrealizm Felliniego. Jednak wszystkie charakteryzują się irańską zwięzłością, powagą, surowością. Reżyser osiąga bardzo sugestywną atmosferę tragedii i przemocy bez pomocy efektów specjalnych, eksplozji, krzyku cierpiących ludzi. Podróż głównej bohaterki jest zarazem podróżą do piekła, jak i poszukiwaniem człowieczeństwa, ludzkich odruchów, humanizmu w tamtejszych warunkach. Tak jak inne filmy mistrzów kina irańskiego, urzeka czystą poezją i złudną prostotą.