"Ben-Hur": Od dziewiętnastowiecznej powieści do filmu z XXI wieku

Najpierw była powieść historyczna "Ben Hur" (1880), autorstwa Lewisa Wallace'a, znanego wojskowego, weterana wojny secesyjnej, a potem gubernatora Nowego Meksyku (to on ułaskawił Billy'ego Kida), dyplomaty i pisarza. Przez lata "Ben Hur" był najpopularniejszą książką w USA, zaraz po "Biblii"; dopiero oszałamiająca popularność "Przeminęło z wiatrem" (1936) pozbawiła go tej pozycji.

Książkę wielokrotnie adaptowano na scenę, a pierwsza, niema ekranizacja powstała już w 1907 roku. Następnie nastał czas wielkich superprodukcji - podczas pracy nad wersją w reż. Freda Niblo (1925), z Ramonem Novarro w roli tytułowej, na planie było aż 125 tysięcy ludzi! Kolejną, najsłynniejszą wersję, z Charltonem Hestonem jako Ben-Hurem, nakręcił w 1959 jeden z najbardziej cenionych reżyserów Hollywood - William Wyler. Koszt samej tylko dziewięciominutowej sekwencji wyścigu rydwanów sięgnął oszałamiającej wówczas kwoty 4 milionów dolarów.

W XXI wieku realizacji nowej wersji "Ben-Hura" (w kinach od 19 sierpnia) podjął się Timur Bekmambetov ("Straż nocna", "Wanted: Ścigani"). - Chcieliśmy uniknąć kolejnej bombastycznej inscenizacji w stylu "epickim" - mówił. - Nie chodziło nam o to, by spędzić na plan setki koni i tysiące statystów i wybudować w studiu ogromną arenę. Styl wizualny, montaż, gra aktorska miały być maksymalnie współczesne.

Książę Juda Ben-Hur (Jack Huston) jest bogatym kupcem żyjącym w Jerozolimie na początku pierwszego stulecia. Do miasta powraca jego przyrodni brat Messala (Toby Kebbell), aby stanąć na czele legionów rzymskich. Mimo że dzielą ich poglądy polityczne, mężczyźni cieszą się ze spotkania po latach. Ben-Hur odmawia jednak Messali pomocy w zdławieniu powstania, co dla Rzymianina oznacza zdradę. Na skutek intrygi dawnego druha, książę zostaje skazany na ciężkie prace, a jego rodzina trafia do więzienia. Los Ben-Hura odmieni pewne spotkanie, dzięki któremu Juda otrzyma szansę na dokonanie zemsty i odzyskanie dawnego życia.