"Kamienie na szaniec" [recenzja]: Do broni!

Przede wszystkim mocno prawicowa część polskiej sceny medialnej zaczęła "donosić" o świętokradztwie, jakiego reżyser dopuścił się na tradycji Szarych Szeregów. Niektórzy konsultanci historyczni wycofali swoje nazwiska z napisów końcowych filmu. Przeciwko obrazowi buntowały się środowiska harcerskie. Na dodatek pojawia się dodatkowy zarzut rzekomej pornografizacji życia tych młodych bojowników o wolność ojczyzny, którzy przecież w tamtym czasie pozwalali sobie jedynie na niewinne pocałunki.

W konfrontacji z takimi zarzutami film Glińskiego ogląda się z totalnym zdziwieniem. "Kamienie na szaniec" w reżyserii twórcy "Cześć Tereska" to kolejny, niezwykle poprawny, martyrologiczny obrazek Polski Walczącej, w którym śmierć za ojczyznę jest tragiczna, ale przecież nieunikniona.

Banda chłopaków z dobrych, warszawskich, inteligenckich domów (tylko jeden bohater wywodzi się z innej "klasy") pragnie przeciwstawić się okupantowi. Przedwojenni harcerze próbują za wszelką cenę walczyć z najeźdźcą. Oczywiście mają w sobie młodzieńczą werwę i nie boją się ryzyka.

Jednocześnie Gliński na siłę próbuje dostosować ich postacie to wymagań nowoczesnego młodego widza. Ten mechanizm polega przede wszystkim na symulacji, w której potencjalni rówieśnicy z XXI wieku będą mogli rozpoznać siebie w kolegach na ekranie: "Byli tak samo młodzi, jak my, a na tyle odważni, aby oddać życie za Polskę". Stąd wspominane przez niektórych krytyków "nieobyczajne" hipsterskie fryzury i stroje, które w połączeniu z bogoojczyźnianą narracją wyglądają na pomyłkę przy pracy, choć bardzo niebezpieczną. W końcu w jakim celu współcześni młodzi mają poczuwać się do obowiązku odgrywania tej romantycznej, męskiej przygody?

Tak wyglądali naprawdę! Zobacz zdjęcia "Rudego", "Alka" i "Zośki"!

O seksualności zawadiackich warszawskich chłopaków, których wartości były i są niepodważalne nie ma sensu pisać nic. Bowiem w filmie Glińskiego taki wątek po prostu nie istnieje. Adwersarze z "prawej strony" kruszą kopie o dwie drobne sceny, w których praktycznie wszystko jest "zakryte". Pewnie najlepiej byłoby żyć w przekonaniu, że ludzie przed wojną i w trakcie okupacji po prostu zapomnieli o swojej seksualności, albo może nigdy jej nie mieli. Gliński zwraca uwagę, że relacje miłosne mogły kończyć się na zbliżeniach, ale nie warto ich pokazywać, bo to przecież tajemnice alkowy, szczególnie w przypadku młodych patriotów. Efekt jest moim zdaniem taki sam.

Obraz całości to dość niezborny, stylizowany na nowoczesny film dla młodzieży, w którym grają młodzi gniewni, buntownicy z pewnymi wątpliwościami, co do swoich decyzji, ale jednak wierni tradycji walki o wolność. Aktorsko panowie - debiutanci (m.in. Marcel Sabat, Tomasz Ziętek, czy Piotr Bondyra) odgrywają poprawnie swoje mikroscenki o odwadze z obowiązkowym zawahaniem, jak przystało na prawdziwego bohatera. Panie - również debiutantki (Magdalena Koleśnik, Sandra Staniszewska) to prawdopodobnie zgodnie z koncepcją reżysera niepotrzebne dodatki, które dla równowagi i wbrew mylnym przekonaniom niektórych badaczy po prostu muszą pojawić się na ekranie. Dla świętego spokoju.

Na koniec trudno powiedzieć również, że "Kamienie na szaniec" to przykład dobrego filmu gatunkowego, w którym rzeczywiście oprócz kwestii natury patriotycznej liczą się wybuchy, wartka akcja, strzelaniny i skomplikowane akcje zbrojne. Dla równowagi wypadałoby chyba wrócić do "Akcji pod Arsenałem" w reżyserii Jana Łomnickiego i zastanowić się, jak "Kamienie na szaniec" Roberta Gliśkiego wypadają w konfrontacji z filmem sprzed prawie czterdziestu lat.

4,5/10

---------------------------------------------------------------------------------------

"Kamienie na szaniec", reż. Robert Gliński, Polska 2014, dystrybutor: Monoilith Films, premiera kinowa: 7 marca 2014 roku.

--------------------------------------------------------------------------------------

Ciekawi Cię, co w najbliższym czasie trafi na ekrany - zobacz nasze zapowiedzi kinowe!

Chcesz obejrzeć film? Nie możesz zdecydować, który wybrać? Pomożemy - poczytaj nasze recenzje!