Wolność i bezkompromisowość. Rozpoczął się 44. festiwal Młodzi i Film

Młodzi i Film to najstarszy i największy w Polsce festiwal młodego kina. Festiwal trwa od 1973 roku (z dziesięcioletnią przerwą) i jest niezwykle ważny dla środowiska filmowego. Twórcy debiutów filmowych walczą o statuetki Wielkiego Jantara i Jantara. 44. edycja wydarzenia rozpoczęła się 9 czerwca.

"Twórcami będziecie zawsze wtedy, kiedy będziecie wolni. Kiedy będziecie robili wasze kolejne filmy, nie zapominajcie o tym. Bardzo łatwo o tym zapomnieć i zatracić siebie. Jesteście tutaj dlatego, że jesteście sobą. Te filmy, które pokażecie nam dzisiaj, to są wasze filmy i one nas interesują, dlatego tu jesteśmy" - mówił na otwarciu festiwalu prezes SFP Grzegorz Łoszewski.

"Warto to już dzisiaj powiedzieć. Będziemy za was trzymali kciuki i robili wszystko, byście w tej wolności twórczej mogli pozostać, żebyście mogli być sobą tworząc, występując, wzruszając, poruszając, zmuszając nas do śmiechu, do zastanowienia. Po to jesteście. Czekamy na wasze filmy. Dzisiaj oglądamy to, co zrobiliście, traktując to jako obietnicę tego, co nastąpi. Tego wam życzę i trzymam za was kciuki" - dodał.

Galę z luzem, elegancją i humorem poprowadziła dziennikarka Magda Felis, która jest jedną z osób rozmawiających po pokazach z twórcami w ramach cyklu "Szczerość za szczerość". Prezentując składy jurorskie, zadała pewne pytania przewodniczącym poszczególnych gremiów.

Co powiedziałabyś sobie - tej sprzed lat, która była przed debiutem? Olga Chajdas, przewodnicząca jury Konkursu Pełnometrażowych Debiutów Fabularnych, przypomniała swoją rozmowę z Piotrem Łazarkiewiczem, która odbyła się krótko przed jego przedwczesną śmiercią. "Piotr czekał na kolaudację swojego filmu i powiedział mi: 'Pamiętaj, żadnych kompromisów'. I tego się trzymam do tej pory".

Czy jest coś, czego sobie zazdrościsz wtedy, kiedy debiutowałaś? Na to pytanie odpowiedziała Agnieszka Zwiefka, przewodnicząca jury Konkursu Pełnometrażowych Debiutów Dokumentalnych. "Myślę, że tej bezkompromisowości, którą bardzo trudno w sobie utrzymać. Wciąż się jednak staram. Wtedy jeszcze nie wiedziałam, że z autorskich filmów dokumentalnych utrzymać się nie można" - wyznała.

Gdybyś mógł zadebiutować teraz, w dowolnej dziedzinie - kompletnie nie związanej z tym, co robisz, co by to było? "Na WhatsApie miałem inne pytanie" - odparł Dawid Nickel, przewodniczący jury Konkursu Krótkometrażowych Debiutów Filmowych, co wywołało salwy śmiechu na widowni. "Właściwie reżyser powinien tak robić - jeśli nie rozumie pytania, odpowiada na swoje, więc ja odpowiem na swoje pytanie. Marzyłem kiedyś o tym, żeby był panel o zdrowiu psychicznym dla debiutantów. Żałuję, że przed laty nie dbałem o swoje zdrowie psychiczne, więc dbajcie o to! Kiedyś Małgosia Szumowska powiedziała mi: "Zrób film, a jeśli ci nie wyjdzie, to korona z głowy ci nie spadnie'" - oświadczył reżyser.

W ogóle śmiech to było coś, co często towarzyszyło publiczności obecnej na gali. Były też wzruszenia, kiedy wspominano autora zdjęć Arka Tomiaka, wielkiego przyjaciela festiwalu, który zginął tragicznie w wypadku rok temu, kiedy jechał na rozpoczęcie 43. edycji Młodzi i Film. Zaprezentowano filmik, który został nakręcony na planie "Pani od polskiego" - ostatniej produkcji operatora.

"Takim go zapamiętamy. Życzę sobie, żeby Tomek był z z nami na każdym seansie, na każdej rozmowie, przy każdym wschodzie słońca, kiedy po pokazie zagadamy się na plaży w Mielnie" - mówiła poruszająco Anna Serdiukow, dyrektor programowa festiwalu, związana z wydarzeniem od 18 lat.

Galę uświetnił koncert jazzowy - zagrał Grzech Piotrowski Quartet "Muzyka szuka obrazu". Występowi przysłuchiwała się publiczność zgromadzona na widowni oraz kilkanaście osób, których spontanicznie na scenę zaprosił Grzech Piotrowski - lider zespołu.

"Bądźmy czuli dla kina, bądźmy czuli dla twórców, bądźmy czuli dla siebie" - powiedziała na koniec gali Anna Serdiukow. I tego się trzymajmy przez najbliższe dni!

Podczas 44. edycji przeprowadzane są cztery konkursy dla młodych twórców. Oprócz Konkursu Pełnometrażowych Debiutów Fabularnych oraz Konkursu Krótkometrażowych Debiutów Filmowych: Fabularnych, Dokumentalnych i Animowanych po raz czwarty zorganizowany zostanie Konkurs Pełnometrażowych Debiutów Dokumentalnych. Po raz trzeci częścią festiwalu będzie konkurs Teatrotek, filmowych adaptacji powstałych w projekcie "Teatroteka" Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych.

O Wielkiego Jantara, główną nagrodę w Konkursie Pełnometrażowych Debiutów Fabularnych, walczy 14 filmów (sprawdź listę). 

Do Konkursu Pełnometrażowych Debiutów Dokumentalnych zakwalifikowano 12 tytułów (sprawdź listę). 

O nagrodę w Konkursie Krótkometrażowych Debiutów Filmowych: Fabularnych, Dokumentalnych i Animowanych walczą 33 produkcje fabularne, 23 dokumentalne i 17 animowanych (sprawdź listę).

44. edycja festiwalu Młodzi i Film odbywa się w dniach 9-15 czerwca 2025 roku w Koszalinie.